Αυτό που μας χαρακτηρίζει είναι τα «θέλω» μας

Η αίσθηση που έχομε ότι ελεύθερα εκ φράζεται η βούλησή μας με πράξεις ή ενέργειες όταν δεν υφιστάμεθα συν θήκες καταναγκασμού αντίθετες ή αντικρουόμενες με αυτήν αφενός και αφετέρου μέσα στο φυσιοκρατικό πλαίσιο που κυριαρχεί η αιτιοκρατία στον μεσόκοσμο ότι η βούλησή μας θα πρέπει να προέρχεται από αιτίες που ως εκ τούτου την καθιστούν νομοτελειακό προϊόν, άρα επιβεβλημένο ή ανελεύθερο, αποτελεί γνωστό παλαιό δίλημμα για το οποίο υπήρξαν ατέλειωτες συζητήσεις.

Θα υπερασπισθώ μια θέση που εκφράζεται με τα λόγια του Σοπενχάουερ: ο άνθρωπος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, αλλά δεν μπορεί να θέλει ό,τι θέλει.

Δημιουργούμε παρέες για να βρίσκουμε τον εαυτό μας, άρα βρίσκουμε τα ίδια άτομα που μας μοιάζουν, που χαμογελάνε με τα ίδια αστεία, που έχουν τα ίδια ανέκδοτα, που πίνουν τις ίδιες μπύρες, που κοιτάζουν το ίδιο ποδόσφαιρο, που πάνω κάτω έχουν μεγάλη συμβατότητα. Όταν δημιουργούμε μια ομάδα κοιτάμε μόνο τη συμπληρωματικότητα και κοιτάζουμε τους ανθρώπους που κάνουν πράγματα που εμείς δεν κάνουμε. Αυτό είναι πολύ αστείο, όταν σε μία ομάδα προσπαθούν όλοι να κάνουν ό,τι κάνουν όλοι οι άλλοι. Λάθος. Στην πραγματικότητα σε μία ομάδα προσπαθείς να βάλεις όλους τους άλλους σε ένα πλαίσιο που μπορούν να κάνουν, αυτό που κάνουν κι εσύ τους βοηθάς. Αν το κάνουν όλοι αυτοί είναι πολύ πιο δυνατοί από απλώς ένα σύνολο ανθρώπων. Άρα όταν ξαφνικά εμφανίζεται η έννοια του έργου, τότε η συλλογικότητα αποκτά μια θέληση με την έννοια ότι θέλει να παράγει έργο. Γιατί όπως λέει ο Schopenhauer: “Μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε, αλλά δεν μπορούμε να θέλουμε ό,τι θέλουμε”. Άρα το θέμα είναι τα «θέλω» μας. Αυτό που μας χαρακτηρίζει δεν είναι οι δυνατότητές μας, αλλά τα «θέλω» μας. Είναι πολύ καλό για ένα άτομο, να μην περάσει από την ατομικότητα και να γίνει γρήγορα άνθρωπος. Για να γίνει γρήγορα άνθρωπος, συμφέρει να καταλάβει ότι υπάρχουν συνάνθρωποι και όχι μόνο άνθρωποι. Όταν το καταλαβαίνει αυτό μπαίνει πιο γρήγορα στην έννοια της ομάδας, στην έννοια της ομαδικότητας, στην έννοια της συλλογικότητας και αυτό γίνεται μέσω της μνήμης. Μία μονάδα ακόμα και να είναι έξυπνη, άμα δεν έχει τη συλλογική μνήμη, θα παραμείνει έξυπνη χωρίς να έχει ανάδραση.