Διαχείριση των υγρών αποβλήτων: Η πρόκληση

Άρθρο του Δημήτρη Κουρέτα, Περιφερειακού Συμβούλου Θεσσαλίας

Διαχείριση των υγρών αποβλήτων: Η πρόκληση

Το σύνολο σχεδόν των μελετών και των ερευνών που έχουν γίνει σχετικά με συστήματα

επεξεργασίας λυμάτων τις τελευταίες δεκαετίες, καταδικάζουν τη πρακτική συγκέντρωσης των

αποβλήτων σε μεγάλες κεντρικές μονάδες επεξεργασίας. Αυτό επιβεβαιώνεται και από την

εμπειρία πολλών χωρών στις οποίες δημιουργήθηκαν πολύ μεγάλες και δαπανηρές μονάδες

διαχείρισης των αποβλήτων. Ιδιαίτερα από το υπερβολικό μήκος των πιεστικών αποχετεύσεων

(δίκτυο συγκέντρωσης), που εκτινάσσει το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας τέτοιων

συστημάτων. Για παράδειγμα, από τα στοιχεία που παρατίθενται σε μελέτη της ΔΕΥΑΜΒ,

φαίνεται ότι ο συνολικό κόστος για τους τρεις περιφερειακούς πρώην δήμους (Αγριάς,

Αρτέμιδας και Μηλεών) ανέρχεται σε 31,7 εκατομμύρια €. Αυτό σημαίνει, ακόμα και

υπολογίζοντας τους εποχιακούς επισκέπτες, ότι το κόστος αυτό, αναλογεί για κάθε κάτοικο

περίπου το ποσό των 1.300 €, εξαιρετικά υψηλό για κάθε πολίτη. Εκτός όμως από το κόστος, η

συνένωση όλων των οικισμών με τον βιολογικό του Βόλου έχει μεγάλη επικινδυνότητα,

μεγάλες απώλειες λόγω βλαβών (καταστροφή σωληνώσεων από τα στερεά απόβλητα λόγω

μεγάλης κλίσης), αφαιρεί από τις τοπικές κοινωνίες σημαντικές δυνατότητες αξιοποίησης των

πόρων τους και δημιουργεί σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Αφαιρεί μεγάλο υδατικό

δυναμικό από τις περιοχές αυτές αφού το μεταφέρει σε ένα άλλο σημείο με σημαντικό

ενεργειακό κόστος και αντίθετα στη φυσική του ροή.

Αντίθετα, όλες οι μελέτες συμφωνούν και προτείνουν την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που

δίνουν τα σύγχρονα και αποκεντρωμένα συστήματα διαχείρισης υγρών αποβλήτων, ώστε μια

σημαντική ποσότητα νερού να επαναχρησιμοποιείται μειώνοντας το κόστος, αλλά και τις

ανάγκες για πόσιμο νερό. Στην εποχή μας είναι αδιανόητο να σχεδιάζεται η συλλογή λυμάτων

από γεωγραφικά απομακρυσμένες περιοχές και χρησιμοποιείται πόσιμο νερό για βιομηχανική

ή ακόμα και για γεωργική χρήση. Σε πλήρη συμφωνία και με την κοινοτική οδηγία (DIN EN

12566), μια τέτοια επιλογή θα είχε ως αποτέλεσμα να αναδειχθεί το Πήλιο ως πρωτοποριακό

στην εγκατάσταση μικρών συστημάτων καθαρισμού, εκεί όπου είναι απαραίτητοι. Το γεγονός

αυτό θα ολοκλήρωνε το σύστημα της διαχείρισης αποβλήτων και γενικά στο περιορισμό του

κόστους των εγκαταστάσεων. Επιπλέον, τέτοια συστήματα επιτρέπουν την αξιοποίηση των

αποχετευτικών βόθρων που ήδη υπάρχουν για το διαχωρισμό των στερεών από τα υγρά

απόβλητα μειώνοντας τους κινδύνους. Οι περιοχές όπως και το Πήλιο δέχονται πολλούς

επισκέπτες το καλοκαίρι που απαιτούν μεγάλη ποσότητα νερού, παράλληλα με την αυξημένη

ζήτηση στη γεωργία. Έτσι, είναι θεμιτό να παραμείνει το βιολογικά καθαρισμένο νερό στη ίδια

περιοχή, γεγονός στο οποίο συμβάλλουν θετικά οι αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις.

Με ένα σύγχρονο αποκεντρωμένο βιολογικό καθαρισμό μπορεί να επιτευχθεί μια ποιότητα

νερού συγκρίσιμη με τα κεντρικά συστήματα, με την προϋπόθεση η κατασκευή, η λειτουργία

και η συντήρηση να είναι σύμφωνα με τα πρότυπα της σχετικής τεχνολογίας. Εδώ θα μπορούσε

η περιοχή του Πηλίου να αναδειχθεί πρωτοπόρος στην Ελλάδα για τις αποκεντρωμένες

εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων στην ύπαιθρο. Για την περίπτωση του Πηλίου

(εποχιακή χρήση, μικρά εξοχικά, ξενώνες κ.α.) προσφέρονται ιδιαίτερα τα φίλτρα με φυτά,

φίλτρα εδάφους και διάφορα τεχνικά συστήματα που έχουν μελετηθεί διεξοδικά και

εφαρμοστεί σε συνεργασία ερευνητών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του ΑΠΘ και του

Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Επιλογή της εφαρμογής τους θα δώσει επιπλέον κίνητρα σε

νέους επιστήμονες της περιοχής μας, θα εμπλέξει τοπικές εταιρίες παραγωγής υλικών (π.χ.

πλαστικών δεξαμενών) και κυρίως θα προστατέψει έναν φυσικό πόρο που μεγάλες διαμάχες

έχουν ξεκινήσει για τη διαχείρισή του. Τέλος, θα δώσει τη δυνατότητα στην αξιοποίηση του

νερού τοπικά και με ασφάλεια, μειώνοντας το κόστος χρήσης του, αλλά και αυξάνοντας το

όφελος από τη συλλογή του.

Από όλα αυτά συμπεραίνουμε ότι αντί η σύνδεση στη δημοτική αποχέτευση, να προκαλέσει ένα

ανεπίτρεπτο υψηλό κόστος, θα μπορούσε να επιτευχθεί με ένα σύγχρονο αποκεντρωμένο

σύστημα επε
ξεργασίας μια ποιότητα νερού εφάμιλλη των κεντρικών συστημάτων. Είναι λοιπόν

σαφές ότι με μικρότερη επένδυση εξασφαλίζονται πολλαπλάσια οφέλη, τόσο για τις τοπικές

κοινωνίες όσο και για την ίδια την ΔΕΥΑΜΒ που θα γλιτώσει τα ιδιαίτερα υψηλά έξοδα

συντήρησης ενός τέτοιου δικτύου, αλλά και συνολικά του περιβάλλοντος που θα διατηρήσει

έναν σημαντικό φυσικό πόρο στη θέση παραγωγής του.

Ο Περιφερειακός Σύμβουλος

Δημήτρης Κουρέτας