Είναι τα μικροπλαστικά πραγματικά παρόντα σε όλο μας το σώμα; Ακόμη και στον εγκέφαλο;

Τα πλαστικά σωματίδια είναι παντού. Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το τι να αποφεύγουμε και τι πρέπει να κάνουμε για την πλαστική ρύπανση.

Τι ειναι τα μικροπλαστικά;

Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού. Ο συνηθισμένος ορισμός είναι οτιδήποτε μικρότερο από 5 χιλιοστά σε μήκος ή περίπου στη διάμετρο ενός κόκκου ρυζιού.

Από που προέρχονται τα μικροπλαστικά;

Τα μικροπλαστικά μπορεί να δημιουργηθούν και να προστεθούν σκόπιμα σε καταναλωτικά προϊόντα, όπως οι μικροσκοπικές χάντρες για την απολέπιση προσώπου και σώματος, ή να σχηματιστούν όταν τα μεγαλύτερα πλαστικά αντικείμενα αποσυντίθενται με την πάροδο του χρόνου. Τα πρωτογενή μικροπλαστικά κατασκευάζονται σε αυτό το μέγεθος – για παράδειγμα, σε βιομηχανικά απολεπιστικά ή εμπορικά καλλυντικά προϊόντα που περιέχουν μικροσφαιρίδια.

Τα δευτερεύοντα μικροπλαστικά προέρχονται από τη διάσπαση μεγαλύτερων πλαστικών υλικών όπως μπουκάλια νερού μιας χρήσης, συσκευασίες, καλαμάκια, ελαστικά αυτοκινήτου ή παιχνίδια.

Είναι τα μικροπλαστικά επιζήμια για τη υγεία μας;

Τα μικροπλαστικά είναι παντού, αλλά οι κίνδυνοι για την υγεία όταν μπουν στο ανθρώπινο σώμα είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι. Ωστόσο, η συσσώρευση των μικροπλαστικών στα ανθρώπινα όργανα προκαλεί ανησυχία μεταξύ των ερευνητών. Μελέτες δείχνουν ότι θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο διαφόρων διαταραχων όπως το οξειδωτικό στρες ή τις καρδιαγγειακές παθήσεις.

Η Stephanie Wright, περιβαλλοντική τοξικολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, είπε στον Guardian ότι παρά την έλλειψη επιδημιολογικών δεδομένων, «η μείωση της έκθεσης σε σωματίδια γενικά (συμπεριλαμβανομένων των μικροπλαστικών) είναι πιθανό να είναι ευεργετική».

Μελέτες σε ζώα έχουν συνδέσει τα μικροπλαστικά με διαταραχές γονιμότητας, διάφορους καρκίνους, διαταραγμένο ενδοκρινικό και ανοσοποιητικό σύστημα και μειωμένη μάθηση και μνήμη.

Αποβάλλονται ποτέ τα μικροπλαστικά από το σώμα μας;

Δεν είναι γνωστό πόσο καιρό παραμένουν τα μικροπλαστικά στο σώμα πριν αποβληθούν. Όμως, μικροπλαστικά έχουν βρεθεί σε ανθρώπινα κόπρανα, που σημαίνει ότι τουλάχιστον ένα μέρος του πλαστικού που καταπίνεται αποβάλλεται, ενώ ορισμένα μικροπλαστικά συσσωρεύονται σε όργανα του σώματος. Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να περάσουν στον πλακούντα της εγκύου .

Ειναι τα μικροπλαστικά το ίδιο πράγμα με τα Pfas;

Όχι. Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού με διάμετρο μικρότερη από 5 mm. Τα Pfas, ή ουσίες σχετιζομενες με το πολυφθοροαλκύλιο, είναι ένας γενικός όρος για μια οικογένεια χιλιάδων χημικών ουσιών που θεωρούνται χρήσιμες γιατί είναι άφθαρτες και αντικολλητικές.

Τα Pfas μπορεί να χρειαστούν εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες χρόνια για να θρυμματιστούν αφού πεταχτούν, και μπορεί να διηθήσουν το έδαφος ή να εισέλθουν στο νερό και να παραμείνουν εκεί για αιώνες. Όμως, όπως τα μικροπλαστικά, τα Pfas είναι πανταχού παρόντα και ενέχουν δυνητικά κινδύνους για την υγεία.

Που έχουν βρεθεί μικροπλαστικά;

Με λίγα λόγια: παντού. Οι άνθρωποι καταναλώνουν τα μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια στα τρόφιμα (συμπεριλαμβανομένων των θαλασσινών), στο νερό, στο τσάι και επίσης τα εισπνέουν.
Έχουν βρεθεί στο ανθρώπινο αίμα, στο σπέρμα, στους πνεύμονες, στο μητρικό γάλα, στο μυελό των οστών, στον πλακούντα, στους όρχεις και στον εγκέφαλο.

Αυτά τα μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού έχουν εντοπιστεί στον αέρα, τη σκόνη, τα απομακρυσμένα και βαθιά ωκεάνια περιβάλλοντα, στα σύννεφα, στους πάγους της Ανταρκτικής και στην κορυφή του Έβερεστ. Η τεράστια εξάπλωση τους ώθησε τους ερευνητές να ζητήσουν περαιτέρω μελέτη και ενέργειες για τη μείωση της πλαστικής ρύπανσης.

Μπορούν να αφαιρεθούν τα μικροπλαστικά από το νερό;

Σύμφωνα με μια μελέτη ανασκόπησης, ανεξάρτητες δοκιμές σε πολλές χώρες βρήκαν μικροπλαστικά σχεδόν σε όλα τα δείγματα πόσιμου νερού που δοκιμάστηκαν και άλλες έρευνες υπολόγισαν ότι ο μέσος άνθρωπος προσλαμβάνει περίπου 4.000 σωματίδια μέσω του πόσιμου νερού, ετησίως. Η δειγματοληψία ωκεανών και λιμνών έχει επίσης βρει μικροπλαστικά, μερικές φορές σε επίπεδα «μη ασφαλή για την άγρια ​​ζωή».

Επειδή τα μικροπλαστικά είναι τόσο μικρά, είναι δύσκολο να αφαιρεθούν. Οι πρακτικές φιλτραρίσματος των λυμάτων δεσμεύουν ορισμένα από τα σωματίδια. Οι ερευνητές έχουν δοκιμάσει καινοτόμους τρόπους για να το κάνουν. Για παράδειγμα, το 2021 μια ομάδα ερευνητών κατασκεύασε ένα βακτηριακό βιοφίλμ που θα μπορούσε να παγιδεύσει μικροπλαστικά για ευκολότερη αφαίρεση – αν και ήταν απλά ένα προκαταρκτικό πείραμα. Μια άλλη ερευνητική ομάδα δημιούργησε ένα σφουγγάρι από βαμβάκι και κόκαλο καλαμαριού που αφαίρεσε έως και το 99,9% των πλαστικών σε δοκιμές – αν και πάλι – όχι σε κλίμακα.

Πώς να αποφύγουμε τα μικροπλαστικά στα ρούχα μας;

Το πλαστικό είναι παντού στη μόδα – συμπεριλαμβανομένου του pleather ή του vegan δέρματος, και είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν περιπτώσεις μικροπλαστικων που απορρέουν από συνθετικά υφάσματα. Ο πολυεστέρας και το νάιλον, και τα δύο κοινά πλαστικά, αποτελούν σχεδόν το 70% του συνόλου των υλικών που χρησιμοποιούνται στα ρούχα. Οι μικροΐνες, οι οποίες συνήθως απορρίπτονται από συνθετικά υλικά, συμβάλλουν σημαντικά στη ρύπανση από μικροπλαστικά.

Για να τα αποφύγουμε, ελέγχουμε πάντα την ετικέτα φροντίδας των ενδυμάτων, προσπαθώντας να αποφύγουμε τους γνωστούς ενόχους όπως το νάιλον, το ακρυλικό και το ελαστάν. Μπορούμε να αναζητήσουμε γνωστούς τύπους υφασμάτων στο διαδίκτυο και να δώσουμε προτεραιότητα σε επωνυμίες που χρησιμοποιούν φυσικά υλικά.

Για κουμπιά που χρησιμοποιούνται στα ρούχα, αναζητούμε αυτά που είναι κατασκευασμένα από καρύδι ή ξύλο corozo και για γάντζους αυτούς από μέταλλο. Τα φερμουάρ συχνά είναι φτιαγμένα από πλαστικό, οπότε αν θέλουμε λιγότερα μικροπλαστικά, αποφεύγουμε ρούχα με πλαστικά φερμουάρ όπου είναι δυνατόν.

Τα υλικά που δημιουργούν ακαμψία και ενισχύσεις στα ρούχα συχνά περιέχουν πλαστικό, όπως η επένδυση σε σουτιέν. Όσο πιο απλό είναι το κομμάτι, τόσο πιο εύκολο είναι να αποφύγουμε το πλαστικό. Η επένδυση ρούχων περιέχει συχνά πολυεστέρα και νάιλον. Ψάχνουμε για μετάξι ή ρεγιόν βισκόζης.

Οι πούλιες και οι χάντρες είναι σχεδόν πάντα πλαστικές. Οι πούλιες μπορούν να κατασκευαστούν από ανακυκλωμένο υλικο, αλλά συνήθως απορρίπτουν μικροπλαστικά. Κατά κανόνα, είναι φρόνιμο να αποφεύγουμε να αγοράζουμε ρούχα με πούλιες.

Το vegan δέρμα και η ψεύτικη γούνα περιέχουν συνθετικά συστατικά και μικροπλαστικά. Το πραγματικό δέρμα – συμπεριλαμβανομένων των vintage δερμάτινων κομματιών – είναι ένα απίστευτα ανθεκτικό και επισκευάσιμο υλικό που θα πρέπει να διαρκέσει για χρόνια, εάν το φροντίσουμε σωστα.

Πώς να αποφύγουμε τα μικροπλαστικά στην κουζίνα;

Οι υψηλότερες εκθέσεις στα μικροπλαστικά είναι πιθανό να προέρχονται από συσκευασμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα και ποτά, λέει η Wright, περιβαλλοντικη τοξικολόγος. Ο κίνδυνος απορριψης μικροπλαστικών αυξάνεται όταν το πλαστικό εκτίθεται σε θερμότητα.

Αποφευγουμε να θερμάνουμε οτιδήποτε σε πλαστικό ή να πίνουμε ζεστά υγρά που έχουν εκτεθεί σε πλαστικό, όπως η επένδυση ενός φλιτζανιού καφέ μιας χρήσης. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι όταν χύνεται ζεστό υγρό σε ένα φλιτζάνι καφέ μιας χρήσης, μπορεί να προκαλέσει την απόρριψη τρισεκατομμυρίων κομματιών μικροπλαστικού.

Τα καλά νέα για τους καταναλωτές είναι ότι σχεδόν κάθε πλαστικό προϊόν κουζίνας – συμπεριλαμβανομένων των καφετιέρων και των φακελίσκων τσαγιού – έχει μια ασφαλέστερη εναλλακτική από ξύλο, γυαλί, σιλικόνη ή ανοξείδωτο χάλυβα.

Όταν έρθει η ώρα να αντικαταστήσουμε μια σπάτουλα, ας θυμηθούμε ότι υπάρχουν φτιαγμένες από ξύλο, ανοξείδωτο χάλυβα ή σιλικόνη. Αποφεύγουμε τις πλαστικές σανίδες κοπής και αντ’ αυτων επιλέγουμε μια από ένα και μόνο κομμάτι ξύλου που δεν έχει κολληθεί (καθώς η κόλλα μπορεί να περιέχει φορμαλδεΰδη) και είναι ημιτελές ή επεξεργασμένο με ασφαλές φινίρισμα, όπως κερί μέλισσας ή κλασματοποιημένο λάδι καρύδας.

Όταν πρόκειται για την αποθήκευση τροφίμων, προτιμουμε γυάλινα δοχεία. Αντί για πλαστική μεμβράνη, επιλέγουμε αλεύκαστο χαρτί ή χαρτί που έχει υποστεί επεξεργασία με κερί σόγιας.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να συνεισφέρουμε στη μείωση της πλαστικής ρύπανσης;

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ κατέταξε τη ρύπανση στους 10 μεγαλύτερους παγκόσμιους κινδύνους. Μόλις το 9% του παρθένου πλαστικού ανακυκλώνεται, σύμφωνα με μια επιστημονική εργασία του 2017. Το υπόλοιπο πλαστικό είτε αποτεφρώνεται είτε συσσωρεύεται σε χωματερές, από όπου θα μπορούσε στη συνέχεια να διαρρεύσει στο περιβάλλον.

Η πιο συνεπακόλουθη δράση για τον περιορισμό της «παγκόσμιας κρίσης των πλαστικών» θα ήταν να τεθεί ανώτατο όριο στην παραγωγή πλαστικών, δήλωσε ο Δρ Philip Landrigan, ένας υπέρμαχος της κίνησης κατά των πλαστικών. Ενώ ορισμένα πλαστικά είναι απαραίτητα για χρήση στους τομείς της μηχανικής ή της ιατρικής, ο Landrigan ζητά να περιοριστούν τα «ανόητα πλαστικά» – ή τα αντικείμενα μιας χρήσης που πετάμε.

Από το 2023 και μετα, τα πλαστικά μιας χρήσης αντιπροσώπευαν το 40% των άνω των 400 εκατομμυρίων τόνων πλαστικού που παράγονται κάθε χρόνο. Η παραγωγή συνεχίζει να αυξάνεται, με μια έκθεση του 2022 από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) να εκτιμά ότι η παραγωγή βρίσκεται σε τροχιά σχεδόν τριπλασιασμού έως το 2060.

Ένα πρώτο βήμα λοιπόν θα ήταν η από μέρους μας άρνηση χρησιμοποίησης φλυτζανιών μιας χρήσης που έχουν πλαστική επένδυση μαζί με τα καλαμάκια που τα συνοδεύουν .

Πηγή: The Guardian