Η αργία της Καθαράς Δευτέρας για τους εργαζόμενους
Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης Δικηγόρος Αθηνών – Συνταγματολόγος
Αν και τόσο τα σχολεία όσο και οι δημόσιες υπηρεσίες, όπως και τα περισσότερα καταστήματα, είναι κλειστά την Καθαρά Δευτέρα , η Καθαρά Δευτέρα δεν περιλαμβάνεται στις επίσημες αργίες που ορίζει ο νόμος για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Επισήμως δεν αναγνωρίζεται ως αργία για τον ιδιωτικό τομέα – Ωστόσο αντιμετωπίζεται ως αργία στον δημόσιο τομέα όπως και σε πολλές επιχειρήσεις.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Πρόκειται για κινητή εορτή, που πέφτει κάθε χρόνο 48 ημέρες πριν από την ημέρα της Ανάστασης.
Την ημέρα αυτή ξεκινάει η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία, περίοδος κατά την οποία οι Χριστιανοί «καθαρίζονται» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα αυστηρής νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Εκτός από τον δημόσιο τομέα, μεγάλος αριθμός ιδιωτικών επιχειρήσεων και καταστημάτων, αντιμετωπίζει την Καθαρά Δευτέρα ως αργία.
Η Καθαρά Δευτέρα ορίζεται από το νόμο ως ημέρα προαιρετικής αργίας για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα (άρθρ. 2 παρ.2 ΝΔ 3755/1957, όπως ισχύει). Δεν περιλαμβάνεται στις επισημες αργίες. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις αργούν στην περίπτωση που η Καθαρά Δευτέρα έχει χαρακτηριστεί ως αργία από Συλλογική σύμβαση εργασίας ή κανονισμό εργασίας της επιχείρησης ή επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο. Αν η επιχείρηση δεν λειτουργήσει,τότε οι ημερομίσθιοι θα λάβουν κανονικά το ημερομίσθιο που τους αναλογεί και οι αμειβόμενοι με μισθό,θα λάβουν τον μισθό τους και μόνο.Αν η επιχείρηση λειτουργήσει,τότε οι ημερομίσθιοι θα λάβουν κανονικά το ημερομισθιό τους και 75% προσάυξηση επί του νόμιμου ημερομισθίου τους.Οι αμειβόμενοι με μισθό,θα λάβουν προσάυξηση 75% για όσες ώρες απασχοληθούν ,επί του νόμιμου ωρομισθίου τους και το 1/25 καταβαλλόμενο ημερομισθιό τους.Δεν προβλέπεται ποινική δίωξη του εργοδότη,για τις ημέρες προαιρετικής αργίας,όπως η αργία της Καθαράς Δευτέρας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ωστόσο οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στη χώρα μας αργούν στην περίπτωση που η Καθαρά Δευτέρα έχει χαρακτηρισθεί αργία από διάταξη συλλογικής σύμβασης εργασίας, Κανονισμού Εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή.
Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι μισθωτοί δεν εργασθούν σύμφωνα με τα παραπάνω δεν θα έχουν καμία μείωση του μισθού τους, ενώ όσοι αμείβονται με ημερομίσθιο, δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιό τους (άρθρ. 2 παρ.3 ΝΔ 3755/1955).
Αν παρότι έχει χαρακτηρισθεί η Καθαρά Δευτέρα πρόσθετη εορτή αργία για μία επιχείρηση, αυτή λειτουργήσει φέτος κατ’εξαίρεση, τότε για πλήρη απασχόλησή τους οι υπάλληλοι δικαιούνται προσαύξηση μισθού κατά 1/25 και οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο ένα ακόμα ημερομίσθιό τους, επί του ωρομισθίου των οποίων θα υπολογισθεί και η προσαύξηση κατά 75% για την εργασία σε ημέρες αργίας.Δηλαδή στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι μισθωτοί δεν εργασθούν σύμφωνα με τα παραπάνω δεν θα έχουν καμία μείωση του μισθού τους, ενώ όσοι αμείβονται με ημερομίσθιο, δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιό τους (άρθρ. 2 παρ.3 ΝΔ 3755/1955).
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας που από το νόμο έχουν καθορισθεί και κατά τις οποίες απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία, επαγγελματική δραστηριότητα, καθώς και η απασχόληση των μισθωτών είναι οι εξής:
25η Μαρτίου
η Δευτέρα του Πάσχα
η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου)
η εορτή της Γεννήσεως του Χριστού (25η Δεκεμβρίου).
Οι ημέρες προαιρετικής αργίας είναι :
η 28η Οκτωβρίου είναι μία από τις εξαιρέσιμες εορτές του έτους, αλλά έχει το χαρακτήρα της προαιρετικής αργίας.
η 1η Μαΐου βάσει του Α.Ν 380/68 μπορεί να καθορίζεται και σαν ημέρα υποχρεωτικής αργίας με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, αυτό γίνεται μέχρι και σήμερα. -Καθαρα Δευτέρα.
Η μόνη διαφορά μεταξύ αυτών των τριών αργιών, είναι ότι στις υποχρεωτικές αργίες απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών ενώ κατά την προαιρετική αργία εξαρτάται από την κρίση (βούληση) του εργοδότη αν θα λειτουργήσει την επιχείρηση.
Πέρα όμως από τις παραπάνω υποχρεωτικές αργίες, έχουν καθιερωθεί από διάφορους οργανισμούς ή μεγάλες επιχειρήσεις και άλλες ημέρες του έτους, εορτάσιμες ή μη, σαν ημέρες αργίας. Οι ημέρες αυτές θεωρούνται σαν αργίες, είτε έχουν ορισθεί με Κανονισμό Εργασίας της επιχείρησης, είτε από έθιμο, είτε με Συλλογική Σύμβαση, διαιτητική απόφαση, διάταγμα, εσωτερικό κανονισμό ή από επιχειρησιακή συνήθεια.
Σε περίπτωση που ο εργοδότης χωρίς άδεια της αρχής απασχολήσει το προσωπικό κατά την Κυριακή ή τις ημέρες ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ αργίας, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι 6 μηνών και χρηματική ποινή.