Κασμίρ: Δύο πυρηνικές δυνάμεις στα πρόθυρα γενικευμένου πολέμου

Στα πρόθυρα ενός γενικευμένου πολέμου βρίσκεται πλέον το Πακιστάν με την Ινδία, αμφότερες πυρηνικές δυνάμεις, μετά τις χθεσινές επιθέσεις του ινδικού στρατού σε στόχους εντός του Πακιστάν, τους οποίους χαρακτήρισε ως «τρομοκρατικές υποδομές».

Η Ισλαμαμπάντ δήλωσε ότι στοχοποιήθηκαν έξι πακιστανικές τοποθεσίες και ότι καμία από αυτές δεν ήταν στρατόπεδο μαχητών. Τουλάχιστον 26 άμαχοι σκοτώθηκαν και 46 τραυματίστηκαν, δήλωσε εκπρόσωπος του πακιστανικού στρατού. Η πακιστανική οργάνωση JeT ανέφερε σε ανακοίνωσή της σήμερα ότι 10 συγγενείς του ηγέτη της Μασούντ Αζάρ σκοτώθηκαν από επίθεση της Ινδίας.

इस वक्त की सबसे बड़ी खबर आ रही है। भारत ने पाकिस्तान के 9 आंतकी ठिकानों पर एयर स्ट्राइक किया है। इन्हीं आतंकी ठिकानों से भारत के खिलाफ साजिश रची जा रही थी।#IndiaPakistanWar #IndiaPakistanTensions #IndianArmy pic.twitter.com/JCRoB00Q3g

— Voice of Chhattisgarh (@CGVOICE00777) May 6, 2025

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας Βίκραμ Μίσρι δήλωσε σε ενημέρωση: «Οι πληροφορίες και η παρακολούθηση των τρομοκρατικών μονάδων που εδρεύουν στο Πακιστάν έδειξαν ότι επίκεινται περαιτέρω επιθέσεις κατά της Ινδίας, επομένως ήταν απαραίτητο να ληφθούν προληπτικά πλήγματα». Ο Ινδός υπουργός Άμυνας Ρατζνάθ Σινγκ δήλωσε την Τετάρτη ότι η κυβέρνησή του άσκησε το «δικαίωμά της να απαντήσει» για να εκδικηθεί τις δολοφονίες αθώων πολιτών σε ινδικό έδαφος τον περασμένο μήνα, ισχυριζόμενος ότι «σκοτώσαμε μόνο εκείνους που σκότωσαν τους αθώους μας».

Το Πακιστάν χαρακτήρισε τις επιθέσεις «πράξη πολέμου» και ισχυρίστηκε ότι κατέρριψε πολλά ινδικά αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας. Το γραφείο του πρωθυπουργού του Πακιστάν, Σεχμπάζ Σαρίφ , δήλωσε ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας έχουν εξουσιοδοτηθεί να αναλάβουν «αντίστοιχες ενέργειες».

Η ινδική αστυνομία και οι ιατρικές δομές  δήλωσαν ότι τουλάχιστον επτά πολίτες σκοτώθηκαν και άλλοι 30 τραυματίστηκαν από τα αντίποινα των πακιστανικών πυρών και βομβαρδισμών κατά τη διάρκεια της νύχτας.

India has launched an attack against neighboring country Pakistan. Hell, if Trump were president this never would’ve happened. Oh, wait… 🙄👇 pic.twitter.com/RYe4J8qVkA

— Bill Madden (@maddenifico) May 6, 2025

Από την μεριά τους οι πακιστανικές αρχές δήλωσαν ότι άλλοι πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν σε πυρά πυροβολικού κοντά στη Γραμμή Ελέγχου , τα ντε φάκτο σύνορα μεταξύ των δύο χωρών. Η Ινδή αστυνομία και οι γιατροί δήλωσαν ότι τουλάχιστον επτά άμαχοι σκοτώθηκαν και 30 άλλοι τραυματίστηκαν από αντίποινα πακιστανικών πυρών και βομβαρδισμών κατά τη διάρκεια της νύχτας.

JUST IN: India’s military shows aerial footage of strikes against what it said were “terrorist camps” in Pakistan. These are two of the nine targets they destroyed, according to an official. https://t.co/ojS6haVQJK pic.twitter.com/m6yakwkbMZ

— Bloomberg TV (@BloombergTV) May 7, 2025

Η Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας του Πακιστάν, υπό την προεδρία του Σαρίφ, δήλωσε ότι οι ινδικές επιδρομές πραγματοποιήθηκαν «με το ψευδές πρόσχημα της παρουσίας φανταστικών τρομοκρατικών στρατοπέδων» και στόχευσαν σκόπιμα πολιτικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων τζαμιών. «Αυτές οι απρόκλητες και αδικαιολόγητες επιθέσεις άφησαν μαρτύρους αθώους άνδρες, γυναίκες και παιδιά», ανέφερε ανακοίνωση.

Η τωρινή κλιμάκωση ξεκίνησε από τη φονικότερη εδώ και 20 χρόνια, τρομοκρατική επίθεση της 22ας Απριλίου στην κοιλάδα Μπαϊσαράν κοντά στην πόλη Παχαλγκάμ, στο νότιο τμήμα του ινδικού Κασμίρ. Αποτέλεσμα 26 Ινδοί τουρίστες νεκρούς και πολλοί τραυματίες. O τελευταίος απολογισμό κάνει λόγο για 33 άμαχους νεκρούς (26 στο Πακιστάν και 7 στην Ινδία) και τουλάχιστον 76 τραυματίες, αλλά και την κατάρριψη πέντε ινδικών μαχητικών.

Η Ινδία ονόμασε τη χθεσινή επίθεσή της «Επιχείρηση Sindoor» αναφερόμενη στις συζύγους των θυμάτων της επίθεσης των μαχητών στην κοιλάδα Baisaran στο Pahalgam τον Απρίλιο, ενώ ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι ακύρωσε τα σχέδιά του να επισκεφθεί την Ευρώπη.

Οι διεθνείς αντιδράσεις

«Ο κόσμος δεν θα άντεχε στρατιωτική σύγκρουση» ανάμεσα στην Ινδία και στο Πακιστάν, δήλωσε χθες Τρίτη ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, μετά τους βομβαρδισμούς που διεξήγαγαν οι ινδικές ένοπλες δυνάμεις εναντίον του Πακιστάν. Ο Αντόνιο Γκουτέρες «καλεί τις δύο χώρες να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος, ο Στεφάν Ντουζαρίκ.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάρκο Ρούμπιο συνομίλησε χθες Τρίτη με τους ομολόγους του τόσο της Ινδίας όσο και του Πακιστάν για να τους παροτρύνει να αρχίσουν διάλογο προκειμένου να «εξουδετερωθεί» η κρίση και να αποκλιμακωθεί η ένταση, εν μέσω ανταλλαγής βομβαρδισμών και πυρών, γνωστοποίησε ο Λευκός Οίκος.

Ο υπουργός Εξωτερικών «ενθαρρύνει την Ινδία και στο Πακιστάν να ανοίξουν δίαυλο συνομιλιών για να εξουδετερωθεί η κατάσταση και να αποφευχθεί νέα κλιμάκωση», ανέφερε ο Μπράιαν Χιουζ, εκπρόσωπος του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, του οποίου το τρέχον διάστημα ο Ρούμπιο είναι υπηρεσιακός επικεφαλής.

Νωρίτερα, ο ίδιος ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών ανέφερε μέσω X ότι «παρακολουθεί στενά» την κατάσταση, συμμερίζεται την ευχή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ η κρίση ανάμεσα στα δυο κράτη —που διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια— να «τελειώσει γρήγορα» και ότι θα συνεχίσει να «συνομιλεί» με τις ηγεσίες στο Νέο Δελχί και το Ισλαμαμπάντ προκειμένου να υπάρξει «ειρηνική» επίλυσή της.

Η ανώτερη διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης , Κάγια Κάλλας , χαρακτήρισε την κατάσταση στο Κασμίρ ως πολύ ανησυχητική. Σύμφωνα με το Reuters, η ΕΕ προσπαθεί να μεσολαβήσει και να μειώσει τις εντάσεις. Οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας μίλησαν σήμερα με τους αντίστοιχους της Ινδίας.

Η Κίνα κάλεσε την Ινδία και το Πακιστάν «να δώσουν προτεραιότητα στην ειρήνη και τη σταθερότητα, να παραμείνουν ψύχραιμοι και να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, αποφεύγοντας ενέργειες που θα μπορούσαν να περιπλέξουν περαιτέρω την κατάσταση». Η Ρωσία δήλωσε ότι ανησυχεί για την εξέλιξη, ενώ η Τουρκία προέτρεψε για «κοινή λογική».

Το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε ότι ήταν έτοιμο να βοηθήσει και τις δύο χώρες να αποκλιμακώσουν την κατάσταση. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Ντέιβιντ Λάμι, δήλωσε ότι η Βρετανία «έχει στενές και μοναδικές σχέσεις και με τις δύο χώρες. Έχω καταστήσει σαφές στους ομολόγους μου στην Ινδία και το Πακιστάν ότι αν αυτό κλιμακωθεί περαιτέρω, κανείς δεν θα κερδίσει».

Η Ελλάδα εξέφρασε βαθιά ανησυχία για την επιδεινούμενη κατάσταση μεταξύ Ινδιας και Πακιστάν, μετά την αποτρόπαια τρομοκρατική επίθεση στο Παχαλγκάμ, Τζαμού και Κασμίρ, αναφέρει σε ανάρτησή το υπουργείο Εξωτερικών. Το ΥΠΕΞ επισημαίνει, επίσης, ότι «πρέπει να αποφευχθεί η κλιμάκωση και πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προστασία των αμάχων» και καταλήγει προσθέτοντας ότι «ο διάλογος και η διπλωματία πρέπει να επικρατήσουν».

Οι πτήσεις σε όλη την περιοχή έχουν διακοπεί , με τις εμπορικές αεροπορικές εταιρείες να αλλάζουν δρομολόγια και να ακυρώνουν ταξίδια για να αποφύγουν τον εναέριο χώρο του Πακιστάν.

Γιατί γίνονται οι πόλεμοι στο Κασμίρ

Το Κασμίρ είναι διαφιλονικούμενη περιοχή για την Ινδία και το Πακιστάν, από την εποχή που τελείωσε η βρετανική αποκιοκρατία.

Το κρατίδιο διχοτομήθηκε μετά την ανεξαρτησία του από τη Βρετανία το 1947 και έχουν γίνει δύο πόλεμοι έκτοτε για την κατοχή του.

Στο υπό την ινδική διοίκηση Κασμίρ εκδηλώνεται ένοπλη εξέγερση κατά της ινδικής κυριαρχίας από το 1989, με μαχητές να στοχεύουν τόσο τις δυνάμεις ασφαλείας όσο και τους πολίτες.

Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη επίθεση εναντίον αμάχων από τότε που η Ινδία ανακάλεσε το άρθρο 370, που έδινε στο Κασμίρ ημιαυτόνομο καθεστώς το 2019.

Ο πόλεμος για το νερό

Σε μία πιο ρεαλιστική προσέγγιση η ένταση στο Κασμίρ οφείλεται στη «συμφωνία για το νερό» που θεωρείται πολυτιμότατο και ζωτικής σημασίας αγαθό στην περιοχή.

Ο μεγαλύτερος παραπόταμος του Ινδού ποταμού πηγάζει στην κοιλάδα του Κασμίρ ενώ ο δεύτερος σε μέγεθος διασχίζει το Τζαμού και το Κασμίρ.

Στο πλαίσιο της «Συνθήκης των Υδάτων του Ινδού» (IWT), η Ινδία και το Πακιστάν μοιράζονται το νερό αυτού του ποτάμιου συστήματος, από τα μεγαλύτερα της Ασίας και κομβικής σημασίας για την εξέλιξη και την επιβίωση στους τοπικούς πληθυσμούς.

Συνήφθη το 1960 με την μεσολάβηση της Παγκόσμιας Τράπεζας, ορίζοντας το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το νερό από τις δύο χώρες.

Είχε μείνει μέχρι σήμερα αλώβητη από τους διακρατικούς πολέμους. Μέχρι που η Ινδία  αποφάσισε σε αυτή την κρίση να εργαλειοποιήσει και το νερό.

«Θα διασφαλίσουμε ότι ούτε μια σταγόνα από το νερό του ποταμού Ινδού δεν θα φτάσει στο Πακιστάν», έγραψε σε ανάρτηση στο X ο Ινδός υπουργός Υδάτινων Πόρων, Σ.Ρ. Πατίλ.

Η γραμμή διχοτόμησης

Το Κασμίρ βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της ινδικής ΥΠΟ ηπείρου και εκτείνεται σε 222.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Περίπου 4 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν εκεί στο τμήμα που διοικείται από το Πακιστάν και 13 εκατομμύρια στο Τζαμού, την περιοχή που διοικείται από την Ινδία.

Ο πληθυσμός είναι συντριπτικά μουσουλμανικός. Το Πακιστάν ελέγχει το βόρειο και δυτικό τμήμα, δηλαδή το Αζάντ Κασμίρ, το Γκιλγκίτ και το Βαλτιστάν, ενώ η Ινδία ελέγχει το νότιο και νοτιοανατολικό τμήμα, συμπεριλαμβανομένης της κοιλάδας του Κασμίρ και της μεγαλύτερης πόλης της, του Σριναγκάρ, καθώς και του Τζαμού και του Λαντάκ.

Ο χάρτης με την γραμμή διχοτόμησης (Al Jazeera)

Το τέλος της βρετανικής αποικιοκρατίας τον Αύγουστο του 1947 οδήγησε στη δημιουργία του Πακιστάν με μουσουλμανική πλειοψηφία, και της Ινδίας με ινδουιστική πλειοψηφία.

Εκείνη την εποχή, πριγκιπικά κράτη όπως το Τζαμού και το Κασμίρ είχαν τη δυνατότητα να προσχωρήσουν σε οποιαδήποτε χώρα. Με σχεδόν 75% μουσουλμανικό πληθυσμό, πολλοί στο Πακιστάν πίστευαν ότι η περιοχή θα εντασσόταν σε αυτούς.

Όμως ο μαχαραγιάς του Κασμίρ επιδίωξε αρχικά την ανεξαρτησία και από τις δύο χώρες, αλλά αργότερα επέλεξε να ενταχθεί στην Ινδία μετά την εισβολή του Πακιστάν, προκαλώντας τον πρώτο πόλεμο από το 1947 έως το 1948 για τα εδάφη του κρατιδίου.

Στη συνέχεια, καθιερώθηκε μια γραμμή κατάπαυσης του πυρός, που χωρίζει στα δύο το Κασμίρ.

Παρά ταύτα, και οι δύο χώρες εξακολουθούν να διεκδικούν ολόκληρη την περιοχή, ενώ η Ινδία διεκδικεί και το υπό κινεζικής διοίκησης Ακσάι Τσιν στην ανατολική πλευρά.

Η αφορμή για την τωρινή σύγκρουση

Τα εκατέρωθεν χτυπήματα που άρχισαν χθες και η νέα ένταση μεταξύ Ινδίας και πακιστάν έρχονται μετά από εβδομάδες αυξανόμενης έντασης, με αφορμή τους πυροβολισμούς στο γραφικό θέρετρο Παχαλγκάμ.

Στην επίθεση της 22ας Απριλίου που έγινε από ομάδα μαχητών, σκοτώθηκαν 26 άνθρωποι, με τους επιζώντες να λένε ότι οι μαχητές είχαν ως στόχο τους Ινδουιστές.

Ήταν η χειρότερη επίθεση κατά αμάχων στην περιοχή εδώ και δύο δεκαετίες και προκάλεσε εκτεταμένη οργή στην Ινδία.

Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι δήλωσε ότι η χώρα θα κυνηγήσει τους υπόπτους «μέχρι την άκρη του κόσμου» και ότι όσοι το σχεδίασαν και πραγματοποίησαν την επίθεση «θα τιμωρηθούν».

Ωστόσο, η Ινδία δεν έχει κατονομάσει καμία ομάδα για την επίθεση στο Παχαλγκάμ και παραμένει ασαφές ποιος το έκανε.

Η ινδική αστυνομία ισχυρίζεται ότι δύο από τους δράστες της επίθεσης ήταν Πακιστανοί υπήκοοι, με το Δελχί να κατηγορεί το Πακιστάν ότι υποστηρίζει μαχητές – κατηγορία που το Ισλαμαμπάντ αρνείται.

Τις δύο εβδομάδες που ακολούθησαν, η ένταση αυξανόταν σταδιακά, με εκατέρωθεν απέλαση διπλωματών, αναστολής θεωρήσεων και κλεισίματος των συνοριακών διαβάσεων.

Και πολλοί περίμεναν πως θα υπάρξει κάποιο χτύπημα, όπως είχε γίνει το 2019, όταν Ινδία διεξήγαγε αεροπορικές επιδρομές στο Μπαλακότ μετά από επίθεση αυτοκτονίας που σκότωσε 40 Ινδούς στρατιώτες στο Πουλβάμα.

Με πληροφορίες από BBC/ Al Jazeera / Reuters / The Guardian