«Μεταλλάσσουν τη ζωή μας για το κέρδος»

ΑΡΘΡΟ του Ανεξάρτητου Βουλευτή Μαγνησίας Πάρι Μουτσινά

Τα μεταλλαγμένα (Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί), έχουν ήδη εισβάλλει στη ζωή μας ως έτοιμα τρόφιμα στα ράφια των πολυκαταστημάτων , όπου όμως η σήμανση αυτών πολλές φορές είναι ελλιπής. Είμαστε άραγε ενήμεροι για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα που αφορά την τροφή και την δημόσια υγεία; Όχι βέβαια.

Υπάρχουν πολλές σκοτεινές πλευρές από την έρευνα στα εργαστήρια των 3-4 πολυεθνικών, μέχρι το ράφι. Τι είναι όμως τα μεταλλαγμένα τρόφιμα; Τα μεταλλαγμένα δημιουργούνται από την βίαιη προσθήκη διαφόρων οργανισμών (γονίδια κλπ) κυρίως σε φυτικά ή και ζωικά είδη, με σκοπό την βελτίωση κάποιων χαρακτηριστικών των ειδών αυτών. Γονίδια σκορπιού ή ψαριών στην πατάτα και στην τομάτα, ενσωμάτωση γονιδίων ποντικιών σε καλαμπόκι, παραγωγή μήλων και τοματών που δεν σαπίζουν. Συντελείται έτσι «βιασμός» της ουσίας της γενετικής δομής των φυτών και ζώων και παραβιάζεται η ισορροπία της φύσης, η οποία επιτρέπει την εξέλιξη των οργανισμών δια της διασταύρωσης μόνο μεταξύ των ειδών των ιδίων οργανισμών και φυσικά δεν νοείται η σύζευξη ζωικών με φυτικούς οργανισμούς. Αυτή επιτυγχάνεται με εργαστηριακές μεθόδους της γενετικής μηχανικής και βιοτεχνολογίας. Στην πράξη αυτό που γίνεται ,χωρίς βέβαια να γνωρίζουμε τον ακριβή μηχανισμό λειτουργίας του DNA και της αλληλουχίας και του ρόλου των γονιδίων, είναι να πυροβολούμε με μια σύριγγα γονίδια διαφόρων οργανισμών – ζωικών και φυτικών – σε φυτικά είδη.

Οι τυχαίες φυσικές μεταλλάξεις των ειδών είναι ένα σπάνιο φαινόμενο στη φύση και κατά το πλείστον δημιουργεί τερατογενέσεις (είναι δε τόσο σπάνιες όσο να βρίσκεις ένα χάρτινο νόμισμα σε ένα δρόμο μεγαλούπολης).

Τα ΓΤΟ είναι παρά φύσει οργανισμοί και είναι ή μπορούν να γίνουν υπαίτιοι γενετικής μόλυνσης των συμβατικών ειδών ή άλλων οργανισμών. Ο νέος αυτός τροποποιημένος οργανισμός είναι ένα μόλυσμα ισχυρό και εξωστρεφές και μπορεί να μεταφερθεί με τον άνεμο και τα έντομα και να μολύνει τα συμβατικά φυτά προκαλώντας ποικίλες επιπτώσεις.

Η καλλιέργεια των μεταλλαγμένων

Η αύξηση της καλλιέργειας των μεταλλαγμένων φυτών θα επιφέρει σταδιακά αλλοιώσεις της βιοποικιλότητας, αύξηση των χρησιμοποιούμενων φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων, έξαρση των αλλεργιών, εμφάνιση στελεχών ιών και βακτηρίων με μεγάλη ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά και επομένως εμφάνιση νέων επιδημιών. Έτσι απειλείται η οικολογική ισορροπία, η διατροφική ασφάλεια και η δημόσια υγεία κατ’ επέκταση. Το 2003 η ΕΕ αποφάσισε την άρση του μορατόριουμ και την προώθηση των ΓΤΟ. Το κίνημα ενάντια στα μεταλλαγμένα ξεκίνησε από την Θεσσαλία (απόφαση ΝΣ για ζώνες ελεύθερες από μεταλλαγμένα). Η κυβέρνηση πάγωσε την ελεύθερη καλλιέργεια μεταλλαγμένων αλλά δεν προώθησε την ψήφιση νόμου για την οριστική απαγόρευση της καλλιέργειας τους και κυκλοφορίας τους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την είσοδο των μεταλλαγμένων τροφίμων στο πιάτο του καταναλωτή και μέσω των ζωοτροφών και στα ζωικά προϊόντα. Αποτράπηκε όμως προσωρινά η καλλιέργεια των ΓΤΟ (φυτών) στην χώρα μας.

Σήμερα επιχειρείται μια δεύτερη προσπάθεια στην ΕΕ δια της Ελληνικής Προεδρίας, να επανέλθει το θέμα της καλλιέργειας των μεταλλαγμένων στην ΕΕ με παρασκηνιακή πίεση από τις μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των μεταλλαγμένων. Με στόχο τη δημιουργία προτύπων ορθών γεωργικών πρακτικών , επιδιώκεται ο έλεγχος όλων των χωρών και της παγκόσμιας αλυσίδας παραγωγής τροφίμων από 4-5 μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες.

Ο πρώην πρόεδρος του ΕΦΕΤ κ. Κατσαρός έχει δηλώσει, ότι ο ΕΦΕΤ, αρμόδιος πιστοποιητικός φορέας, όχι μόνο δεν συνεισφέρει στην ενίσχυση της ασφάλειας των τροφίμων, αλλά στην πραγματικότητα προωθεί τα συμφέροντα των πολυεθνικών. Η χώρα βρίσκεται στην ουσία ανοχύρωτη, καθώς δεν υπάρχουν ούτε τα απαραίτητα εργαστήρια, αλλά ούτε και το προσωπικό που θα παρακολουθεί την τήρηση ή μη της νομοθεσίας από τις μεγάλες και μικρές εταιρείες της αγοράς των τροφίμων.

Η Oxfam, που είναι μια συνομοσπονδία 17 οργανισμών που στόχο έχουν την καταπολέμηση της φτώχειας και της αδικίας στον πλανήτη, έχει δώσει στοιχεία για την αγορά γης σε τρίτες χώρες από μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες που θέλουν να προωθήσουν την καλλιέργεια των μεταλλαγμένων και την σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών καλλιεργειών από αυτά. Στόχος της πολιτικής αυτών των εταιριών, είναι ο έλεγχος της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, που μαζί με τον έλεγχο του νερού, μπορούν να αποτελέσουν έναν αναίμακτο τρόπο χειραγώγησης των λαών. Να σημειωθεί, ότι τα νέα είδη που δημιουργούνται στο εργαστήριο από αυτές τις εταιρίες είναι πλέον ιδιοκτησία τους και μέσω της αναπόφευκτης επιμόλυνσης που συμβαίνει στην φύση, οι εταιρείες αυτές θα έχουν στην ιδιοκτησία τους το πλήθος σχεδόν των σπόρων που χρησιμοποιούνται παγκόσμια για την παραγωγή τροφίμων.

Η χώρα που απορροφά και καλλιεργεί σχεδόν την μισή παγκόσμια παραγωγή μεταλλαγμένων φυτών, είναι οι ΗΠΑ. Εκεί έχουν την έδρα τους εταιρείες όπως η Monsanto, που στόχο έχει να επεκταθεί η καλλιέργεια μεταλλαγμένων σε ολόκληρη τη γη. Ένα από τα πιο πολυδιαφημισμένα προϊόντα της Monsanto είναι τα «Roundup-Ready» Γενετικά Τροποποιημένα φυτά, όπως σόγια, βαμβάκι και καλαμπόκι τα οποία είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα και μπορεί ο αγρότης να ψεκάσει απευθείας στο χωράφι καταπολεμώντας τα ζιζάνια, όχι όμως και τα ίδια τα φυτά.

Δημόσια Υγεία

Ένα πλήθος διεθνών φορέων της Δημόσιας Υγείας, έχει εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις και έχει καταδικάσει την χρήση μεταλλαγμένων φυτών. Η διεθνής ένωση επιστημονικών οργανώσεων (Union of Concerned Scientists), ανακοίνωσε ότι τα μεταλλαγμένα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην Δημόσια Υγεία. Διάφορες ιατρικές επιθεωρήσεις επίσης, τονίζουν ότι δεν πρέπει να μπουν στην τροφική αλυσίδα. Επίσης οι Εθνικές Ακαδημίες της Βρετανίας, της Κίνας, του Μεξικό και άλλων χωρών ανέδειξαν το πρόβλημα της τοξικότητας των μεταλλαγμένων φυτών τα οποία προκαλούν αλλεργίες στον πληθυσμό και μολύνουν το έδαφος και το περιβάλλον.

Την ίδια διαπίστωση κάνει και ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, όπου τονίζει την σχέση μεταξύ της έξαρσης των αλλεργιών και της εκτενούς χρήσης πλέον μεταλλαγμένων φυτών, αλλά και την αυξανόμενη αντοχή νέων μικροβίων σε αντιβιοτικά φάρμακα. Τα μεταλλαγμένα φυτά επιμολύνουν το περιβάλλον όπου καλλιεργούνται και δρουν διαβρωτικά στην βιοποικιλότητα της εκάστοτε περιοχής. Σοβαρές επιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί και στα πειραματόζωα, σύμφωνα με κρυφές έρευνες.

Βιοηθική

Η γενετική μηχανική αντιμετωπίζει τους οργανισμούς ως σύνολο και όχι ως ξεχωριστές οντότητες, όχι σαν φυτά ή ζώα, αλλά ως οργανισμούς υπό συνεχή διαμόρφωση με βίαιες βιοτεχνολογικές μεθόδους στο εργαστήριο και όχι με τον φυσικό τρόπο της διασταύρωσης των ειδών.

2. Το παγκόσμιο γενετικό απόθεμα χλωρίδας και πανίδας κινδυνεύει να μετατραπεί σε ιδιοκτησία τριών – τεσσάρων πολυεθνικών. Αν συνεχιστεί αυτή η αυθαιρεσία, χωρίς κάποια σοβαρή προσπάθεια απόκρουσης των συμφερόντων των πολυεθνικών αυτών, θα οδηγήσει ακριβώς σε αυτή την κατάσταση, οι εταιρείες να κατέχουν το παγκόσμιο απόθεμα της χλωρίδας στον πλανήτη πατενταρισμένο και στην ιδιοκτησία τους.

3. Οι πολυεθνικές προωθούν τα μεταλλαγμένα προϊόντα σε ένα κλειστό πακέτο προσφοράς στους αγρότες, τους υποχρεώνουν να υπογράφουν ατομικό συμβόλαιο, και αναλαμβάνουν μέσα στο πακέτο αυτό να τους προμηθεύουν με σπόρους, να τους παρέχουν τα απαραίτητα υλικά (φάρμακα, λιπάσματα κτλ) και να τους συμβουλεύουν σχετικά με την καλλιέργεια των φυτών. Οι αγρότες λοιπόν δεν είναι πλέον παραγωγοί με την κλασική έννοια του όρου, καθώς δεν μπορούν να κρατούν τους σπόρους και να τους φυτεύουν την επόμενη χρονιά, και έτσι δημιουργείται ένα ιδιότυπο σύστημα φεουδαρχίας όπου στην κορυφή είναι 4-5 πολυεθνικές εταιρίες.

4. Το νερό και η τροφή γίνονται τα σύγχρονα εργαλεία των πολυεθνικών να ελέγχουν την ζωή σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχουμε πλέον μια σκληρή και ανήλεη, ταξική πολιτική με δύο επίπεδα διακυβέρνησης, τα οποία δεν θα μπορούν να συναντώνται και να αλληλεπιδρούν. Καταργείται ουσιαστικά ο δημοκρατικός έλεγχος των εταιρειών αυτών και μπορούν ανενόχλητες να εφαρμόζουν τις πολιτικές τους.

5. Λόγω αυτής της πολιτικής της βιοπειρατείας και του πατενταρίσματος των σπόρων και της φυτικής ύλης, η καλλιέργεια και εμπορία προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ αλλά και των βιολογικών θα τείνει να εξαλειφθεί εξαιτίας της καλλιέργειας μεταλλαγμένων και της επιμόλυνσης από αυτά των συμβατικών ποικιλιών.

6. Προωθείται επίσης συνύπαρξη μεταξύ συμβατικών και μεταλλαγμένων καλλιεργειών. Έχει τεθεί ένα όριο από την ΕΕ, το 0.9%, σε ΓΤΟ ή ουσίες που προέκυψαν από ΓΤΟ, άνω του οποίου θα πρέπει να επισημαίνεται στο τελικό προϊόν. Αυτό αφορά όμως μόνο όσα προϊόντα παράγονται στην ΕΕ και όχι όσα εισάγονται από τρίτες χώρες. Για αυτά τα προϊόντα θα πρέπει να υπάρχει σήμανση ότι είναι ΓΤΟ, αλλά στην πράξη πολλά προϊόντα δεν περιέχουν αυτή τη σήμανση και ο καταναλωτής μένει απροστάτευτος. Αυτή η συνύπαρξη συμβατικών καλλιεργειών με μεταλλαγμένες θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε επιμόλυνση των συμβατικών. Έως τώρα ρύθμιση σχετικά με την συνύπαρξη έχουν κάνει η Γερμανία, η Δανία και 6 κρατίδια της Αυστρίας. Όσες χώρες εν τω μεταξύ δεν επιτρέψουν την συνύπαρξη θα θεωρείται ότι αντιβαίνουν την κοινοτική νομοθεσία και θα υποστούν κυρώσεις από την ΕΕ.

7. Σχετικά με την πρόσφατη απόφαση των αρμόδιων υπουργών των 28 χωρών της ΕΕ, που προωθήθηκε με πρόταση της Ελληνικής Προεδρίας, μια χώρα θα μπορεί να απαγορεύει την καλλιέργεια μεταλλαγμένων, όμως όχι για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Μπορούν όμως όσες χώρες το επιθυμούν να αρχίσουν την καλλιέργεια μεταλλαγμένων, κάτι που θα αποτελέσει τον «Δούρειο Ίππο» για τις εταιρείες, οι οποίες προσφεύγοντας στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια θα μπορούν να υποχρεώνουν τις χώρες που είναι ενάντια στην καλλιέργεια μεταλλαγμένων να τα επιτρέψουν.

Προτάσεις:

1. Να διεξαχθούν καμπάνιες ενημέρωσης των καταναλωτών, για την προβολή και προώθηση τοπικών προϊόντων και μικρών παραγωγών και για τα προϊόντα που περιέχουν ΓΤΟ στα ράφια των καταστημάτων.

2. Ενημέρωση των αγροτών και των κτηνοτρόφων, αλλά και παροχή κινήτρων ώστε να αρχίσουν να επανακαλλιεργούνται παραδοσιακές ποικιλίες, με έμφαση στις ζωοτροφές όπως για παράδειγμα το κτηνοτροφικό μπιζέλι.

3. Να ενισχυθούν οι υπάρχουσες κρατικές δομές που υπάρχουν, όπως το ΚΕΠΠΥΕΛ και το ΕΘΙΑΓΕ, και να δημιουργηθεί ένα Εθνικό Κέντρο Παραγωγής Σπόρων το οποίο θα συγκεντρώσει παραδοσιακές ποικιλίες και θα δημιουργήσει καινούριες που θα μπορούν να υποκαταστήσουν τα μεταλλαγμένα. Έτσι θα δημιουργηθεί μια τράπεζα όπου θα διαφυλάσσονται οι σπόροι ως δημόσια περιουσία.

4. Να ενημερωθεί το καταναλωτικό κοινό αλλά και να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο ΕΦΕΤ και οι ελεγκτικοί μηχανισμοί για όσα μεταλλαγμένα προϊόντα κυκλοφορούν στην αγορά.