Οι Τσαρλατανισμοί της Νέας Εποχής και η Αλήθεια για την Αυτοπεποίθηση
Οι θετικές δηλώσεις στον καθρέφτη – όπως «είμαι όμορφη», «είμαι έξυπνη», «είμαι επιτυχημένη» (ή πιο πρόσφατα ακούσαμε άλλα τσιτάτα, όπως «είμαι πλούσια», «έχω πάρα πολλά λεφτά», «είμαι στη Χαλκιδική και περνάω τέλεια») – είναι μια κοινή πρακτική που προτείνουν πολλοί ειδικοί (ή και μη)! Όμως, πόσες φορές τις έχουμε πει χωρίς να τις νιώθουμε αληθινές; Η αλήθεια είναι ότι αν δεν πιστεύουμε αυτό που λέμε, οι απλές φράσεις αυτοεπιβεβαίωσης όχι μόνο ακούγονται γελοίες, αλλά δεν έχουν και κανένα απολύτως αποτέλεσμα.
Προσωπικά, όταν βρίσκομαι σε μια δύσκολη φάση, όταν αισθάνομαι απογοητευμένη, αγχωμένη ή ανασφαλής, το να στέκομαι μπροστά στον καθρέφτη και να επαναλαμβάνω κάτι που δεν νιώθω δεν αλλάζει ουσιαστικά το πώς αισθάνομαι. Και είναι ακριβώς εκείνες οι στιγμές που δεν δύναμαι να πάρω τα πόδια μου και να πω στον εαυτό μου ένα κάρο ψέματα. Αντίθετα, κάτι τέτοιο μπορεί να δημιουργήσει εσωτερική σύγκρουση, καθώς ο εγκέφαλος ξέρει πως δεν υπάρχει πραγματική βάση για αυτή την πεποίθηση.
Αντί, λοιπόν, να προσπαθείς να πείσεις τον εαυτό σου με λόγια που δεν πιστεύεις, μια πολύ πιο αποτελεσματική μέθοδος είναι να βρεις αποδείξεις από την προσωπική σου ιστορία που στηρίζουν την πεποίθηση που θέλεις να αποκτήσεις.
Ας υποθέσουμε ότι θέλεις να αισθάνεσαι έξυπνος, αλλά τη δεδομένη στιγμή δεν το νιώθεις. Αν απλώς λες «είμαι έξυπνος» χωρίς να το πιστεύει ούτε ένα κύτταρο του κορμιού σου, το μυαλό σου θα απορρίψει αυτή τη δήλωση σχεδόν ακαριαία. Αν, όμως, προσπαθήσεις να ψάξεις στιγμές από το παρελθόν σου όπου απέδειξες πόσο εύστροφα λειτούργησες – για παράδειγμα, όταν πέτυχες σε ένα δύσκολο μάθημα, έλυσες ένα περίπλοκο πρόβλημα ή χειρίστηκες μια δύσκολη περίσταση έντεχνα – τότε η σκέψη αυτή έχει μια πραγματική βάση για να υποστηρίξει αυτή την ιδέα. Και όσο περισσότερες αποδείξεις συλλέγεις, τόσο πιο εύκολα το μυαλό σου αρχίζει να δέχεται αυτή τη νέα πεποίθηση ως αληθινή.
Για χρόνια, οι δικοί μου άνθρωποι με έβλεπαν ως έναν δυνατό και αποφασισμένο άνθρωπο. Ωστόσο, μέσα μου δεν ένιωθα πάντα έτσι. Οι όχι πάντα θετικές εμπειρίες μου από το σχολείο, οι αμφιβολίες που μου μετέδιδαν κάποιοι δάσκαλοι, και ο σχολικός εκφοβισμός από συμμαθήτριές μου, μου είχαν δημιουργήσει ένα τεράστιο αίσθημα ανασφάλειας. Δεν πίστευα πραγματικά στη δύναμή μου.
Όταν όμως μπήκα για πρώτη φορά στο πανεπιστήμιο, βρήκα φίλους που με έκαναν να γελάω, που μου έμαθαν πράγματα, που με εκτιμούσαν και με ξεχώριζαν για αυτό που ήμουν. Μέσα από τις σχέσεις και τις εμπειρίες μου, άρχισα να βλέπω τον εαυτό μου με διαφορετικά μάτια. Και στη συνέχεια, η ίδια η ζωή μου απέδειξε την πραγματική μου δύναμη: ξεπέρασα δυσκολίες, κατάφερα να αριστεύσω στις σπουδές μου, παντρεύτηκα τον άνθρωπο που αγαπώ και εργάζομαι σε έναν τομέα που μου προσφέρει χαρά και νόημα.
Προσπαθώ απλά να πω ότι οι ίδιες οι εμπειρίες έγιναν η απόδειξη της εσωτερικής μου δύναμης. Δεν χρειάστηκε να πω «είμαι δυνατή» στον καθρέφτη – η ίδια μου η ζωή μου το έδειξε! Αντί, λοιπόν, να λες «ψέματα» στον καθρέφτη, επίλεξε την πεποίθηση που θέλεις να ενισχύσεις. Ποια ιδιότητα θέλεις να αναγνωρίσεις στον εαυτό σου; Μπορεί να είναι μία ικανότητα, η αυταξία, η αυτοπεποίθηση, η αυταγάπη.
Στη συνέχεια, βρες αποδείξεις από το βιογραφικό σου. Σκέψου γεγονότα και εμπειρίες που βίωσες (και επι-βίωσες) που αποδεικνύουν ότι αυτή η ιδιότητα που προσδίδεις στον εαυτό σου είναι πέρα για πέρα αληθινή. Μπορείς ακόμη και να καταγράψεις αυτές τις αποδείξεις. Η καταγραφή παλαιότερων επιτυχιών και θετικών στιγμών ενισχύει άμεσα τη σύνδεσή μας μαζί τους, ενώ τις καθιστά περισσότερο προσβάσιμες όταν τις χρειαζόμαστε.
Την επόμενη φορά που θα θελήσεις να ενισχύσεις την αυτοπεποίθησή σου, μην σταθείς απλώς μπροστά στον καθρέφτη με κενές δηλώσεις. Κάτι τέτοιο μπορεί να σε κάνει περισσότερο δυστυχισμένο. Αντ’ αυτού, προσπάθησε να θυμηθείς τις στιγμές που απέδειξες στον εαυτό σου ότι μπορείς, ότι αξίζεις, ότι είσαι αρκετός. Και αυτές είναι οι πιο δυνατές επιβεβαιώσεις – γιατί είναι πραγματικές.
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF & The Solution Focused Universe)