Πρόσεχε πώς Μιλάς στον Εαυτό σου γιατί Ακούς!
Έχουμε μιλήσει ως τώρα για τους βασικούς παράγοντες που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο μιλάμε στον εαυτό μας, είτε με καλό είτε με κακό τρόπο. Από την παιδική μας ηλικία, η οικογένειά μας αποτελεί την πρώτη και σημαντικότερη επιρροή. Ο τρόπος με τον οποίο μας αντιμετωπίζουν οι γονείς μας και οι στενοί μας συγγενείς διαμορφώνει τόσο το εσωτερικό μας λεξιλόγιο όσο και την αντίληψή μας για τον εαυτό μας. Αν ένα παιδί μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον γεμάτο κριτική, τιμωρία, χλευασμό ή αδιαφορία, είναι φυσικό να αναπτύξει μια αρνητική εσωτερική φωνή. Όταν βιώνει επανειλημμένα την απόρριψη ή την αίσθηση ότι δεν είναι αρκετά καλό, μπορεί να αρχίσει να πιστεύει πως το αξίζει ή ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα μέσα του.
Μερικοί γονείς δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στις αδυναμίες και τα λάθη παρά στις επιτυχίες των παιδιών τους, θεωρώντας ότι η επιβράβευση δεν είναι απαραίτητη για όσα θεωρούνται «αυτονόητα». Ωστόσο, η συνεχής κριτική χωρίς αντίβαρο την ενθάρρυνση μπορεί να κάνει ένα άτομο να εστιάζει περισσότερο στις ατέλειές του παρά στα δυνατά του σημεία. Έτσι, αν κάποιος έχει μεγαλώσει με πιο αρνητικό αυτοδιάλογο παρά θετικό, είναι σημαντικό να μάθει να τον αναδιαμορφώνει.
Η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο μιλάμε στον εαυτό μας απαιτεί δύο βασικές στρατηγικές. Πρώτον, χρειάζεται εξάσκηση. Ξέρεις εκείνη τη φράση που λέει «Πρόσεχε πώς μιλάς στον εαυτό σου, γιατί ακούς»; Είναι απόλυτα αληθινή! Όπως κάθε δεξιότητα, έτσι και η θετική αυτοομιλία βελτιώνεται με την πρακτική. Αν κάποιος θέλει να τρέξει έναν μαραθώνιο, ξεκινάει με μικρές αποστάσεις και προπονείται συστηματικά. Με τον ίδιο τρόπο, η αλλαγή των σκέψεών μας απαιτεί καθημερινή προσπάθεια. Ο τρόπος που μιλάς σε εσένα έχει τεράστια σημασία. Πρέπει να σου μιλάς με τρόπο που προάγει την αγάπη προς τον εαυτό σου.
Δυστυχώς, πολλοί από εμάς δεν το κάνουμε αυτό. Αντί να μιλάμε στον εαυτό μας με καλοσύνη, είμαστε ιδιαίτερα επικριτικοί και σκληροί. Συχνά αυτοσαμποταριζόμαστε, χρησιμοποιώντας λόγια που μας μειώνουν, αντί να μας ενδυναμώνουν. Δεν δείχνουμε πάντα στον εαυτό μας την καλοσύνη και την επιείκεια που θα έπρεπε. Τι θα γινόταν, όμως, αν αρχίζαμε να μιλάμε στον εαυτό μας με αγάπη, τρυφερότητα και ενθάρρυνση; Πώς θα άλλαζε η απόδοσή μας, η ψυχική μας υγεία, το επίπεδο της χαράς, της γαλήνης, της ευτυχίας και της αγάπης στη ζωή μας;
Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας είναι οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν. Όπως η οικογένεια μας επηρεάζει από τα πρώτα μας χρόνια, έτσι και οι άνθρωποι που έχουμε γύρω μας ως ενήλικες διαμορφώνουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας. Αν συναναστρεφόμαστε με άτομα που μας στηρίζουν, μας ενθαρρύνουν και αναγνωρίζουν την αξία μας, τότε είναι πιο πιθανό να αρχίσουμε να μιλάμε στον εαυτό μας με τον ίδιο τρόπο. Όταν κάποιος μας αντιμετωπίζει με σεβασμό και μας δείχνει εκτίμηση, δημιουργείται ένας καθρέφτης μέσα από τον οποίο βλέπουμε και εμείς τον εαυτό μας περισσότερο θετικά.
Για το λόγο αυτό είναι κρίσιμο να επιλέγουμε τους ανθρώπους γύρω μας πολύ προσεκτικά. Αν περιβαλλόμαστε από άτομα που μας υποτιμούν, μας μειώνουν ή μας κάνουν να νιώθουμε ανεπαρκείς, αυτό θα επηρεάσει την εσωτερική μας φωνή. Αντίθετα, όταν βρισκόμαστε σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, όπου οι γύρω μας μας εμπνέουν και μας ενθαρρύνουν, η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας βελτιώνεται φυσικά. Δεν είναι μόνο θέμα αυτοπεποίθησης, αλλά και ψυχικής υγείας.
Αν νιώθεις ότι χρειάζεσαι να αλλάξεις τον τρόπο που μιλάς στον εαυτό σου, δύο πράγματα είναι απαραίτητα: πρώτον, προσπάθησε να εξασκηθείς συνειδητά στη θετική αυτοομιλία, δημιουργώντας και επαναλαμβάνοντας ενδυναμωτικές δηλώσεις – κάτι που να σε εκφράζει και επιθυμείς πολύ για τον εαυτό σου. Δεύτερον, να περιβάλλεσαι από ανθρώπους που σε αντιμετωπίζουν με αγάπη, σεβασμό και θετικότητα. Η αλλαγή δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά κάθε μικρή προσπάθεια οδηγεί σταδιακά σε έναν νέο τρόπο σκέψης. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, μπορείς να καλλιεργήσεις μια πιο υγιή και ενισχυτική σχέση με τον εαυτό σου, χτίζοντας μια πιο θετική και ισορροπημένη ζωή.
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF & The Solution Focused Universe)