Πόσο ελεύθερες και δίκαιες θα είναι τελικά οι εκλογές στην Τουρκία;

Απομένει μόλις ένα 24ωρο, για να ανοίξουν τα εκλογικά κέντρα στη γειτονική Τουρκία προκειμένου να δεχθούν τα εκατομμύρια των ψηφοφόρων της χώρας. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, θα αναμετρηθούν στη μεγαλύτερη ίσως εκλογική μάχη της τελευταίας 20ετίας, με την κυριαρχία του Τούρκου προέδρου να αμφισβητείται πλέον περισσότερο από κάθε άλλη φορά και ενδεχομένως μάλιστα να φτάσει στο τέλος της, αν επαληθευθούν στην πράξη οι δημοσκοπήσεις που δίνουν ένα ελάχιστο προβάδισμα στον αντίπαλό του.  

Οι εκλογές αυτές θα διεξαχθούν σε ένα έντονα τεταμένο κλίμα με σφοδρές αντιπαραθέσεις, επεισόδια και έντονη ανησυχία για την επόμενη μέρα. Το ερώτημα που τίθεται είναι κάτω από αυτές τις συνθήκες, πόσο ελεύθερες και δίκαιες είναι τελικά αυτές οι εκλογές. Στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να απαντήσει ο Economist αναλύοντας την κατάσταση..

Το άρθρο του Economist, ξεκινάει με μια σύντομη αναφορά στις άνετες επικρατήσεις του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ σε αυτή την 20ετια, αναφέροντας πως ο Ερντογάν με την πάροδο του χρόνου έγινε «περισσότερο αυταρχικός, ασκώντας αδικαιολόγητη επιρροή στα δικαστήρια, την κεντρική τράπεζα και άλλους κρατικούς θεσμούς και εκφοβίζοντας την αντιπολίτευση και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης».

Σημειώνει ωστόσο, πως οι δημοσκοπήσεις, δείχνουν ότι οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 14 Μαΐου είναι πολύ κοντά στο να μην αναδείξουν νικητή από τον πρώτο γύρο, πράγμα που θα οδηγήσει σε δεύτερο γύρο, στις 28 Μαΐου.

Υπάρχουν εικασίες ότι ο Ερντογάν θα αμφισβητήσει το αποτέλεσμα αν ηττηθεί

Η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα το τελευταίο διάστημα, όμως τονίζει το δημοσίευμα του Economist, έχει «οδηγήσει σε εικασίες ότι ο κ. Ερντογάν μπορεί να παρέμβει στις εκλογές, να αμφισβητήσει τα αποτελέσματα εάν χάσει ή ακόμη και να αρνηθεί να τα τηρήσει». Και το πιο ανησυχητικό είναι, όπως σχολιάζει το άρθρο, ότι ο «ισχυρός άνδρας της Τουρκίας δεν έχει κατευνάσει αυτές τις ανησυχίες, αντίθετα, μάλιστα με δηλώσεις του «πυροδοτεί» ακόμη περισσότερο το πολιτικό σκηνικό, ενώ την ίδια στιγμή, συνεργάτες του όπως ο Σοϊλού, κατηγορούν τις ΗΠΑ και την Δύση για παρέμβαση στην εκλογική διαδικασία.

Για τον Economist, το πρώτο βασικό ερώτημα είναι το εάν οι ψήφοι θα μετρηθούν με ακρίβεια. Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης λένε ότι έχουν τα μέσα για να διασφαλίσουν ότι θα είναι. Η αντιπολίτευση σχεδιάζει να τοποθετήσει τουλάχιστον δύο παρατηρητές σε καθεμία από τις 192.000 κάλπες, να πραγματοποιήσει τη δική της καταμέτρηση ψήφων και να συγκρίνει τους αριθμούς της με αυτούς που εξέδωσε κατά τη διάρκεια της νύχτας το εκλογικό συμβούλιο της Τουρκίας (το οποίο υποστηρίζει τον κ. Ερντογάν, αλλά δεν ελέγχεται πλήρως από αυτόν). Επιπλέον, η Oy ve Otesi, μια ΜΚΟ, σχεδιάζει να αναπτύξει τουλάχιστον 70.000 μη κομματικούς παρατηρητές.

Το δεύτερο πρόβλημα στην εκλογική διαδικασία είναι ο κόσμος που δεν θα μπορέσει να ψηφίσει από τις περιοχές που επλήγησαν από τον καταστροφικό σεισμό. Από τα 3 εκατομμύρια πολιτών που εκτοπίστηκαν λόγω της καταστροφής, μόνο τα μισά έχουν εγγραφεί για να ψηφίσουν στα μέρη στα οποία έχουν μετακομίσει. Οι υπόλοιποι πρέπει να επιστρέψουν στις κατεστραμμένες πόλεις τους για να ψηφίσουν, ωστόσο θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να κάνουν ένα τόσο μακρύ ταξίδι στα ερείπια πόλεων, παρά το ότι η κυβέρνηση θα διαθέσει λεωφορεία για να τους μεταφέρει. Πρόκειται για το 2% των 64 εκατομμυρίων που έχουν δικαίωμα ψήφου στη χώρα, ποσοστό σημαντικό στις εκλογές που δείχνουν πως θα πάνε οριακά μεταξύ Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου.

Ένα άλλο ερώτημα που θέτει ο Economist, είναι το τι θα κάνει ο κ. Ερντογάν εάν ηττηθεί. Ανώτεροι αξιωματούχοι του κόμματός του απορρίπτουν οποιαδήποτε πρόταση ότι ο πρόεδρος θα αρνηθεί να παραδώσει την εξουσία. Όμως, δεκάδες άνθρωποι με πολλά να χάσουν, συμπεριλαμβανομένων διεφθαρμένων αξιωματούχων και κολλητών επιχειρηματιών που βασίζονται σε κρατικές συμβάσεις, μπορεί να προσπαθήσουν να τον πείσουν να αντιδράσει, ειδικά σε περίπτωση μικρής διαφοράς.

«Για να γίνει αυτό, ο Ερντογάν θα χρειαζόταν την υποστήριξη της γραφειοκρατίας και των δυνάμεων ασφαλείας», λέει ο Γκονούλ Τολ, αναλυτής στο Middle East Institute, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον.