Δεν είναι αυτός ο Βόλος που ονειρεύτηκες καημένε…
ΑΡΘΡΟ του Μάρκου Βαξεβανόπουλου, Διδάκτωρ Γεωλογίας Α.Π.Θ., M.Sc. Τεκτονικής – Στρωματογραφίας Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βόλου
Ο Βόλος είναι μία πόλη με χαρακτηριστικά μεγάλη ιστορία και επιπλέον διακρίνεται για το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος που τον περιστοιχίζει. Δυστυχώς το 2014 μια μερίδα του κόσμου απογοητευμένη από τις δημαρχίες που είχαν προηγηθεί, μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα μηδενισμού και ποδοσφαιρικού οπαδισμού έδωσε τα ηνία της πόλης σε μία δημοτική αρχή χωρίς προηγούμενο. Μέχρι σήμερα δεν έχουν τηρηθεί οι βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις, το κλίμα στο δημοτικό συμβούλιο σφύζει από αντιδημοκρατικές πρακτικές, ενώ ο Βολιώτης στην καθημερινότητά του συνεχίζει να μην μπορεί να πιει νερό από την βρύση και να αναπνεύσει καθαρό αέρα. Τι θέλει όμως ο πολίτης;
Ο Βόλος κατέχει σαφή γεωστρατηγική θέση μεταξύ των δύο οικονομικών κέντρων της Ελλάδας, της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Η παρουσία του λιμανιού αποτελεί ένα επιπρόσθετο στοιχείο που είναι δυνατό να αξιοποιηθεί. Αλλά ακόμη δεν έχει διευκρινισθεί, ποια μορφή της οικονομίας θα ακολουθήσουμε. Θέλουμε να φτιάξουμε τον Βόλο μία πόλη του τουρισμού; Θέλουμε να καταστήσουμε την πόλη μας ισχυρό κέντρο του εμπορίου και διαμετακομιστικών λειτουργιών; Θέλουμε να αποτελέσουμε μία αξιόλογη νησίδα του πολιτισμού, της τέχνης και της άθλησης; Τι από όλα θέλουμε; Ή μήπως θέλουμε λίγο απ’ όλα;
Να ακολουθήσουμε τον πολιτισμό μας; Είναι αστείο που σε κάθε συζήτηση περί τουρισμού και πολιτισμού, όλοι θυμούνται τον Κένταυρο Χείρωνα, την Αργοναυτική εκστρατεία και την αρχαία Ιωλκό. Έχει γίνει έστω και μία σοβαρή προσπάθεια για να επενδύσουμε στην προώθηση αυτών των ιδεών; Θυμάμαι να συμμετέχω σε συνάντηση φορέων, που συζητούσαμε για την προοπτική επένδυσης στο μύθο της επιστροφής των αργοναυτών από την Κολχίδα!!! Αφού επενδύσαμε και λύσαμε το πρόβλημα του πως θα διαφημίσουμε τον βασικό μύθο, είπαμε να ασχοληθούμε και με τα επιμέρους… Είμαστε για γέλια (και δεν εξαιρώ τον εαυτό μου που συμμετείχε σε τέτοιες συζητήσεις).
Αν ακολουθήσουμε ένα μοντέλο οικονομίας που θα έχει στο κέντρο της οικονομικής ζωής της πόλης τον τουρισμό, τότε η κατάσταση του περιβάλλοντος δεν ευνοεί ουδόλως. Η ρύπανση της ευρύτερης περιοχής από τις υπάρχουσες χαλυβουργίες στη βόρεια είσοδο, την τσιμεντοβιομηχανία που βρίσκεται στη βιτρίνα της νότιας εισόδου της πόλης, αλλά και μικρότερες οχληρές βιοτεχνίες δεν βοηθούν. Πόσο μάλλον δεν βοηθά το γεγονός ότι είμαστε το πειραματόζωο της καύσης σκουπιδιών από τσιμεντοβιομηχανίες στην Ελλάδα. Ποιος τουρίστας θα ήθελε να μείνει σε μία τέτοια πόλη, όταν ακόμη και το καλοκαίρι η οσμή του καμένου πλαστικού σου καίει το λαιμό; Και είναι περίεργο που ενώ σε άλλες περιόδους του παρελθόντος ήταν μπροστάρης ο Δήμος και διεκδικούσε την υγεία και την ποιότητα της ζωής των πολιτών του, τώρα είναι εκ των πραγμάτων με τη μεριά των τσιμεντοβιομηχάνων. Έχουν κοντή μνήμη όμως οι άνθρωποι αυτού του τόπου. Ας θυμηθούμε τι αντίδραση καταγράφηκε το 2001, όταν η ΑΓΕΤ αιτήθηκε την καύση ελαστικών στους κλιβάνους της. Το εγχείρημα εγκαταλείφτηκε μπροστά στο τείχος που προέβαλλαν Δήμος, Νομαρχία, Ιατρικός Σύλλογος, Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία και πολίτες. Όταν επίσης το 2011 μία ιδιωτική εταιρεία πρότεινε την καύση σκουπιδιών στην περιοχή του Βόλου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ο Δήμος είπε ξανά ηχηρό ΟΧΙ και η επένδυση δεν έγινε ποτέ. Τώρα όμως που η ΑΓΕΤ συνεχίζει να βάζει το κέρδος πάνω από την υγεία με σύμμαχο την κυβέρνηση, ο Δήμος όχι μόνο τηρεί ύποπτη σιγήν ιχθύος, αλλά καθίσταται εταίρος του τσιμέντου.
Τι νερό πίνει ο πολίτης; Η απάντηση βρίσκεται στα εκατομμύρια ευρώ που ξοδεύουν οι Βολιώτες αγοράζοντας εμφιαλωμένο νερό. Ακόμη δεν έχει εκπονηθεί μελέτη για το υδατικό δυναμικό της υδρολογικής λεκάνης του Βόλου και δεν διαφαίνεται κάτι στο μέλλον. Είναι ντροπή για όλους μας να ζούμε σε μία ευρωπαϊκή πόλη και να μην ξέρουμε τι υδροφορείς διαθέτουμε. Αν δεν ξέρουμε τι έχουμε, πως θα προχωρήσουμε σε αξιοποίησή; Θεωρώ ότι τα έργα ύδρευσης είναι στον αέρα, από τη στιγμή που δεν υπάρχει χαρτογράφηση του υδατικού δυναμικού. Υπάρχει η αξιόλογη ιδέα της Κίνησης Πολιτών και της Συμμαχίας για το νερό για τη δημιουργία τοπικών βρύσεων εκατέρωθεν των βασικών χειμάρρων με καθαρό νερό που θα προέρχεται από πηγές του Πηλίου. Δεν θα έπρεπε να τύχει μελέτης η συγκεκριμένη πρόταση και αν είναι εφικτή να υλοποιηθεί άμεσα; Βέβαια θα πληγούν τα συμφέροντα που προωθούν το εμφιαλωμένο νερό. Θα πρέπει όμως να επιλέξουμε αν θα είμαστε με τα συμφέροντα ή με τους πολίτες.
Και το κυκλοφοριακό στην πόλη; Οι περισσότερες δημοτικές αρχές και κυρίως η τωρινή επένδυσαν σε έργα που ευνοούν το αυτοκίνητο (κυκλικοί κόμβοι, Καραμπατζάκη, πάρκινγκ Φιλελλήνων κτλ.) και πέταξαν και ένα ξεροκόμματο ελπίδας ότι θα γίνουν κάποτε και ποδηλατόδρομοι. Το παράπονο του κόσμου όμως είναι ότι είχανε τόσα χρόνια για να τους κατασκευάσουν. Στην ουσία κανείς από αυτούς που μας κυβερνά δεν τους θέλει. Δεν χρησιμοποιούν καν το ποδήλατο. Ο Βόλος όμως θα μπορούσε να είναι πιο μπροστά από τις άλλες θεσσαλικές πόλεις και όχι ουραγός. Χρειάζεται μία συνολική μελέτη για τη μετακίνηση των πολιτών σε όλο τον Δήμο. Θα μπορούσε για παράδειγμα να κατασκευαστεί ένας κύριος πεζόδρομος-ποδηλατόδρομος που θα ενώνει τη Νέα Ιωνία και με τον Βόλο. Το ίδιο για τη σύνδεση των νοτιανατολικών γειτονιών με το κέντρο (π.χ. πεζοδρόμηση της Αθ. Διάκου). Αλλά όλα αυτά μετά από μελέτη από ανθρώπους που αγαπούν το ποδήλατο και ξέρουν τι εστί βιώσιμη κινητικότητα. Αλλιώς θα βρεθούμε ξανά να φτιάχνουμε και μετά να ξηλώνουμε.
Και η καθαριότητα; Σίγουρα ο Βόλος έχει μείνει πίσω στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Η παρούσα δημοτική αρχή, μετά από διάφορες συμφωνίες που σίγουρα δεν ευνοούν τους πολίτες και κυρίως την τσέπη τους, έχει σκοπό να ξοδέψει 41 εκατομμύρια για να δεματοποιεί τα σκουπίδια μας και να τα στέλνει στην τσιμεντο βιομηχανία και να μας επιστρέφονται ως καρκινογόνες ουσίες. Ποιος το θέλει αυτό; Ο Βόλος εκφράστηκε στις 5 Μαΐου 2018 και είπε ΟΧΙ στην καύση σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ, ΟΧΙ στη δημιουργία αυτής της μονάδας του Δήμου, ΝΑΙ στην ανακύκλωση. Αλλά η ανακύκλωση θέλει κόπο, σύνεση και γνώση. Και ευτυχώς η Επιτροπή Αγώνα Πολιτών Βόλου πηγαίνει ένα βήμα πιο μπροστά από τα κατεστημένα και προτείνει το “Zero Waste”, τη μηδενική δηλαδή παραγωγή απορριμμάτων. Θα μπορούσε ο Δήμος να γίνει πρωτοπόρος προωθώντας την ιδέα του “Zero Waste”, ιδρύοντας σημεία ευρείας ανακύκλωσης (πράσινα σημεία), να προωθήσει την επανάχρηση, την κομποστοποίηση και κυρίως να γίνει αυτός που θα εκπαιδεύσει μικρούς και μεγάλους. Θα μπορούσε ο ίδιος ο Δήμος να ιδρύσει ένα πολυκατάστημα όπου οι πολίτες θα πηγαίνουν πράγματα που δεν χρειάζονται προς ανακατασκευή, τα οποία μετά θα δίνονται σε άπορους ή θα πωλούνται σε πολύ χαμηλή τιμή με μικρό κέρδος. Και κάθε κέρδος που θα προκύπτει να επιστρέφει στον κύκλο της οικολογικής διαχείρισης των σκουπιδιών. Δεν χρειάζεται να γίνουμε υπηρέτες των τσιμεντοβιομηχάνων.
Αυτός που θα οραματιστεί και θα υλοποιήσει αυτά που αναφέρθηκαν ή ακόμη πιο πρωτοποριακά σχέδια για την πόλη που αγαπάμε είναι οι ίδιοι οι πολίτες. Ομάδες πολιτών και ιδιαίτερα νέων θα πρέπει να ξεπηδήσουν μέσα από την κοινωνία και τους αγώνες και καταρρίπτοντας το μοντέλο της ανάθεσης και της αναζήτησης σωτήρων να διεκδικήσουν την αυτοδιοίκησή τους. Γιατί μέχρι σήμερα ο κόσμος αναζήτησε σωτήρες από τους παλιάς κοπής κομματικούς σωλήνες, από τις παράγκες του ποδοσφαίρου ή της showbiz ή από κάποιους από μηχανής σωτήρες με επιστημονικά διπλώματα και πελατεία. Η λύση είναι ο ίδιος ο λαός, οι ίδιοι οι πολίτες που παλεύουν για το μέλλον τους. Αν δεν το καταφέρεις μόνος σου, θα αναζητάς εις μάτην αλλού τη λύση καημένε…
Και θα συνεχίζεις να αναπνέεις καμένο πλαστικό και να πίνεις άθλιο νερό.
Καλό ταξίδι προς την Κολχίδα!