To Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε αμφιλεγόμενο σαρωτικό νόμο για τα πνευματικά δικαιώματα

Έπειτα από δύο χρόνια έντονων συζητήσεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ένα νέο σύνολο κανόνων για τα πνευματικά δικαιώματα – την πνευματική ιδιοκτησία.

Την Τρίτη 26 Μαρτίου με 348 ψήφους υπέρ και 274 εναντίον εγκρίθηκε η οδηγία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Το άρθρο 13 που αποτελεί την οδηγία για την πνευματική ιδιοκτησία στην ψηφιακή ενιαία αγορά, καθιστά όλες τις πλατφόρμες νομικά υπεύθυνες για το περιεχόμενο που φιλοξενούν και μοιράζουν στους ιστότοπους. Το κείμενο, θα χρειαστεί να εγκριθεί και να μεταγραφεί στο εθνικό δίκαιο από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα στα δύο επόμενα χρόνια, για να  εναρμονισθεί ο νόμος περί πνευματικής ιδιοκτησίας των εικοσιπέντε.

Το άρθρο 17 (πρώην άρθρο 13) απαιτεί από τις διαδικτυακές πλατφόρμες (όπως το YouTube) να συνάπτουν συμφωνίες με κατόχους δικαιωμάτων, ώστε να πληρώνονται οι δικαιούχοι όταν κάποιος χρήστης δημοσιεύει ένα έργο (είτε κείμενο, ή τραγούδι,  είτε ταινία …).

Ένα άλλο σημαντικό σημείο είναι αυτό που προβλέπει το άρθρο 15 (πρώην άρθρο 11) το οποίο αναφέρει πως οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες θα πρέπει να καταβάλλουν αμοιβή στους συντάκτες του Τύπου για το περιεχόμενο που χρησιμοποιούνΈνα άλλο σημαντικό σημείο είναι αυτό που προβλέπει το άρθρο 15 (πρώην άρθρο 11) το οποίο αναφέρει πως οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες θα πρέπει να καταβάλλουν αμοιβή στους συντάκτες του Τύπου για το περιεχόμενο που χρησιμοποιούν.

Ο νόμος απαιτεί ο καθένας που μοιράζεται περιεχόμενο που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα, να αποκτά άδεια από τους κατόχους δικαιωμάτων, ακόμα κι αν το περιεχόμενο είναι απλώς φωτογραφία GIF στο Twitter.

Για να προστατεύσουν τις πλατφόρμες τους από νομικές δυσκολίες, οι ιστοτόποι όπως το Facebook και η Wikipedia θα αναγκαστούν τώρα να εφαρμόσουν «φίλτρα φόρτωσης» για να διασφαλίσουν ότι το περιεχόμενο που δημιουργείται από τους χρήστες δεν παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα.

Αυτό το δικαίωμα στην αμοιβή, που συνήθως αναφέρεται στα νομικά κείμενα ως «γειτνιάζοντα  δικαιώματα» (neighboring  rights), θα ισχύει όταν  περάσουν δύο χρόνια μετά τη δημοσίευση του άρθρου.

Όλα τα παραπάνω είχαν προκαλέσει έντονους διαξιφισμούς μεταξύ των χρηστών, των εκδοτών εφημερίδων, καθώς και των μεγάλων επιχειρήσεων στο Web από τη μία πλευρά και τις οργανώσεις υπεράσπισης της ψηφιακής ελευθερίας, που εξέφρασαν την αντίθεσή τους στο νέο νομικό πλαίσιο.

Οι υπέρμαχοι της ψηφιακής ελευθερίας και ορισμένοι βουλευτές (Πράσινοι, Κόμμα των Πειρατών κλπ) εξέφραζαν φόβους ότι το κείμενο επιβεβαιώνει πρακτικές λογοκρισίας στο Web.

Για το λόγο αυτό πραγματοποιήθηκαν αλλά και προγραμματίζονται διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, παρόμοιες με κάποιες που ήδη έγιναν σε πολλές γερμανικές πόλεις.

Η γαλλική κυβέρνηση, η οποία είχε υποστηρίξει το κείμενο, εξέφρασε την ικανοποίησή της δια της Υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Nathalie Loiseau για το μέλλον της Δημοκρατίας αλλά και τη νίκη των «δημιουργών, των καλλιτεχνών και του ευρωπαϊκού πολιτισμού (…) εναντίον των λόμπι».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι θα εγκρίνει το μέτρο, αλλά για την εφαρμογή του θα χρειαστεί να περάσουν δύο χρόνια.

Η Ευρωβουλευτής Τζούλια Reda (γερμανικό Κόμμα των Πειρατών), Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας Ομάδας των Πρασίνων), εξέφρασε την έντονη διαμαρτυρία της για το κείμενο  χαρακτηρίζοντάς το «σκοτεινή ημέρα για τις ψηφιακές ελευθερίες».

Οι επικριτές του νόμου υποστήριξαν ότι η αόριστη διατύπωσή του θα ενθαρρύνει τις εταιρείες τεχνολογίας να μπλοκάρουν προληπτικά το περιεχόμενο και να αποφεύγουν τη σύνδεση με ιστότοπους ειδήσεων, προκειμένου να αποφύγουν ποικίλα προβλήματαΗ Ελεονόρα Ροζάτι, ειδική σε νομοθετήματα για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, δήλωσε ότι τα δικαστήρια θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ερμηνεία του νόμου.

Οι επικριτές του νόμου υποστήριξαν ότι η αόριστη διατύπωσή του θα ενθαρρύνει τις εταιρείες τεχνολογίας να μπλοκάρουν προληπτικά το περιεχόμενο και να αποφεύγουν τη σύνδεση με ιστότοπους ειδήσεων, προκειμένου να αποφύγουν ποικίλα προβλήματα.

Η Google ανακοίνωσε ότι το μέτρο θα «οδηγήσει σε νομική αβεβαιότητα και θα βλάψει τις δημιουργικές και ψηφιακές οικονομίες της Ευρώπης».

«Για τις λεπτομέρειες που μας αφορούν προσβλέπουμε στη συνεργασία με τους διαμορφωτές πολιτικής, τους εκδότες, τους δημιουργούς και τους κατόχους δικαιωμάτων, καθώς τα κράτη μέλη της ΕΕ αναφορικά με την εφαρμογή αυτών των νέων κανόνων» επισημαίνει η ανακοίνωση της Google.

Πάτησαν «λάθος κουμπί»

Στην ουσία η  έγκριση των τροποποιήσεων των αμφισβητούμενων νόμων περί πνευματικών δικαιωμάτων του άρθρου 11 και του άρθρου 13 πέρασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με διαφορά πέντε ψήφων. αφού  αρκετοί ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι ψήφισαν κατά λάθος. Συνολικά 13 βουλευτές του ΕΚ έχουν ανακοινώσει  διορθωτική ψήφο.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις ψηφοφορίες, οι ευρωβουλευτές μπορούν να καταχωρίσουν διορθώσεις στις ψήφους τους, αλλά χωρίς να αλλάξουν το πραγματικό αποτέλεσμα, το οποίο καθορίζεται μόλις ολοκληρωθεί η ψηφοφορία.

Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης

Με πληροφορίες από Le Monde- BBC και RT.com