Το ΚΚΕ Μαγνησίας τίμησε στο Τρίκερι τις αλύγιστες της ταξικής πάλης

Στις 24/6 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η προγραμματισμένη εκδήλωση της Τ.Ε. Μαγνησίας του ΚΚΕ για να τιμήσει τις αλύγιστες εξόριστες γυναίκες στο Τρίκερι. Μέσα από την εκδήλωση αναδείχτηκε ιδιαίτερα ο μορφωτικός-πολιτιστικός άθλος, μέσα σε αντίξοες συνθήκες και κόντρα στην προσπάθεια για τη σωματική και ηθική τους εξόντωση από τους βασανιστές τους και τον ταξικό αντίπαλο, στον οποίο πρωτοστάτησαν τα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση, η οποία συνεχίζεται ως εξής:

“Σ’ αυτή τους την προσπάθεια, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η Ρόζα Ιμβριώτη, η μεγάλη κομμουνίστρια παιδαγωγός που συνέβαλε αποφασιστικά στην οργάνωση της καθημερινής ζωής για την επιβίωση των εξόριστων γυναικών, αλλά και στην οργάνωση των μαθημάτων και της πολιτιστικής δραστηριότητας στο Τρίκερι όπου βρισκόταν και η ίδια.

Η εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό από τη Ρηγάκη Κωνσταντίνα, μέλος της Τ.Ε. Μαγνησίας του ΚΚΕ όπου μεταξύ άλλων σημείωσε:

“Στο Τρίκερι βρέθηκαν χιλιάδες γυναίκες εξόριστες, άλλες εργάτριες, άλλες αγρότισσες, μητέρες και σύζυγοι ανταρτών, άλλες μορφωμένες, άλλες αναλφάβητες. Αυτό που τις ένωσε, αυτό που ήταν στήριγμα για ν’ αντέξουν και να οργανώσουν τη ζωή τους σε τόσο αντίξοες συνθήκες ήταν η πρωτοπόρα επαναστατική ιδεολογία και οργάνωση του ΚΚΕ.”

Η κεντρική ομιλία έγινε από τον Γιάννη  Παντελίδη, μέλος της Ε.Π. Θεσσαλίας του ΚΚΕ. Μέσα από την ομιλία αναδείχθηκε η τεράστια σημασία της ανάπτυξης του μορφωτικού και πολιτιστικού έργου μέσα και στις πιο αντίξοες συνθήκες, αξιοποιώντας τα παραδείγματα από την προσπάθεια των γυναικών στο Τρίκερι, ως απαραίτητο εφόδιο της εργατικής τάξης και του λαού στην ταξική πάλη, για την καλλιέργεια αντοχής και συνειδητής δράσης.

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με αφιέρωμα στη ζωή και το έργο της Ρόζας Ιμβριώτη, της “κόκκινης δασκάλας” του λαού, με αποκορύφωμα τη συμβολή της στην οργάνωση της ζωής των εξόριστων γυναικών στο Τρίκερι. Στο αφιέρωμα αναδείχθηκε η ίδρυση, με πρωτοβουλία της Ρόζας Ιμβριώτη, του πρώτου Ειδικού Σχολείου στη Ελλάδα, καθώς και η μεγάλη συμβολή της στη διάρκεια της αντίστασης, ως μέλος της ΕΠΟΝ, στην εκπαίδευση των δασκάλων και στη οργάνωση των σχολείων στην Ελεύθερη Ελλάδα. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις δυσκολίες και τα βασανιστήρια που αντιμετώπισε στους τόπους εξορίας και στις φυλακές όπου στάλθηκε, χωρίς όμως ποτέ να λυγίσει. Τέλος, αναδείχθηκαν μέσα από μαρτυρίες των ίδιων των εξόριστων γυναικών του Τρίκερι οι προσπάθειές της για την οργάνωση των μαθημάτων, της χορωδίας, θεατρικών παραστάσεων αλλά και για την φροντίδα των γυναικών και των παιδιών που βρίσκονταν στην εξορία.

Ακολούθησε ξενάγηση στο νησί Τρίκερι σε σημεία που σχετίζονται με την καθημερινή ζωή των εξόριστων όπου οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ακούσουν ιστορικά στοιχεία και πληροφορίες για τη ζωή τους, τις κακουχίες και τις δοκιμασίες που αντιμετώπιζαν. Η ξενάγηση περιελάμβανε τους εξής σταθμούς: Το πηγάδι απ’ όπου έπαιρναν νερό οι γυναίκες, το μοναστήρι, την τοποθεσία “στέμμα” και το θεατράκι που είχαν δημιουργήσει οι εξόριστες”.

Ακολουθεί η ομιλία του Γ. Παντελίδη, μέλους της Επιτροπής Περιοχής Θεσσαλίας του ΚΚΕ:

Συντρόφισσες και σ/φοι, φίλες και φίλοι,

Μπροστά στα  100 χρόνια του Κόμματος και τα 50 χρόνια της ΚΝΕ επιδιώκουμε οι νέες γενιές να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν την Ιστορία του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, την Ιστορία του εργατικού, λαϊκού κινήματος. Να αφομοιωθούν τα συμπεράσματα από την ιστορική πείρα, που μας κάνουν πιο ικανούς στον αγώνα για την ανατροπή του γερασμένου, αλλά ακόμα ισχυρού καπιταλιστικού συστήματος· στον αγώνα για το νέο κόσμο χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση, χωρίς φασισμό, χωρίς κρίσεις, ανεργία και πολέμους, για την κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών, το σοσιαλισμό-κομμουνισμό. Σε αυτόν τον αγώνα το ΚΚΕ δίνει όλες του τις δυνάμεις εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, χωρίς ποτέ να λογαριάσει θυσίες.

Ολόκληρη σχεδόν την ιστορική περίοδο από το 1929 έως το 1974 το ΚΚΕ βρισκόταν υπό καθεστώς απάνθρωπων διώξεων. Για δεκαετίες ολόκληρες, το αστικό κράτος –είτε είχε δικτατορική μορφή είτε αστική κοινοβουλευτική, είτε στις κυβερνήσεις ήταν κόμματα της «Δεξιάς» είτε του «Κέντρου»– είχε στόχο να τσακίσει το ΚΚΕ. Γι’ αυτόν το σκοπό αξιοποιήθηκαν και οι φυλακές και οι τόποι εξορίας. Πάνω από 44.945 άντρες και 4.705 γυναίκες καταδικάστηκαν από τα έκτακτα στρατοδικεία σε θάνατο ή σε πολύχρονες εξορίες και φυλακίσεις το διάστημα 1946-1951. Από τους καταδικασμένους σε θάνατο, 3.033 είχαν εκτελεστεί μέχρι τον Οκτώβρη του 1949 και άλλοι 2.289 περίμεναν το εκτελεστικό απόσπασμα.

Το νησί Τρίκερι  αποτελεί έναν ακόμη βασικό ιστορικό κρίκο, σε μια αλυσίδα τόπων φυλάκισης που περιλάμβανε για τις περισσότερες απ’ αυτές τις γυναίκες καταρχήν τον εγκλεισμό τους στις φυλακές Αβέρωφ, στη συνέχεια στις φυλακές της Χίου, ακολούθως τη μεταγωγή τους στο Τρίκερι . Στη συνέχεια, για ένα μεγάλο τμήμα αυτών των γυναικών την εξορία τους στη Μακρόνησο, μετά στον Αη Στράτη ή για κάποιες απ’ αυτές πάλι την επιστροφή στο Τρίκερι .

Ατέλειωτα χρόνια εγκλεισμού, κακουχιών, χωρίς να γνωρίζουν αν οι δικοί τους ζούνε ή πεθάνανε, χωρίς να ξέρουν τι τις περιμένει την επαύριο

Αυτό το νησάκι  τιμήσαμε πριν 2 χρόνια με την κεντρική εκδήλωση της ΚΕ και την ανέγερση του μνημείου.

Από το νησάκι αυτό πέρασαν περίπου  5.000 εξόριστες γυναίκες, κάποιες μαζί με τα παιδιά τους,  γυναίκες κομμουνίστριες αλλά και ΕΑΜίτισσες, οι περισσότερές αγρότισσες, αλλά και εργάτριες, γυναίκες όλων των ηλικιών, γυναίκες καλλιτέχνιδες, προερχόμενες ακόμα και από την αστική τάξη που άφησαν το δρόμο της τάξης τους, γιατί συνειδητοποίησαν ότι ο δρόμος για την κοινωνική πρόοδο και τη λευτεριά βρίσκεται με το μέρος των λαϊκών συμφερόντων κι όχι με το μέρος των εκμεταλλευτών. Ήταν γυναίκες που πίστεψαν, που πάλεψαν για την απελευθέρωση της Ελλάδας από την τριπλή φασιστική – ναζιστική ξενική κατοχή, περιμένοντας ένα καλύτερο μέλλον απ’ αυτό που ζούσαν πριν την Κατοχή, με την οικονομική κρίση του 1930, με την αντιλαϊκή βία και τρομοκρατία της δικτατορίας του Μεταξά, με τα αιματηρά κτυπήματα της αστυνομίας και του στρατού ενάντια στους απεργούς – διαδηλωτές για καλύτερες συνθήκες εργασίας και ζωής, όπως έγινε στη Θεσσαλονίκη το Μάη του 1936 .

Σήμερα εδώ πέρα τιμάμε τις γυναίκες, που σε αυτόν τον τόπο επιστράτευαν όλες τους τις δυνάμεις, φυσικές, πνευματικές, ψυχικές, για να αντέξουν στον πόλεμο της σωματικής και ηθικής εξόντωσης, γιατί επέλεξαν να στηρίξουν άμεσα ή έμμεσα την ένοπλη ταξική πάλη. Απ’ αυτές τις γυναίκες ήταν αρκετές που τότε εμπνεύστηκαν από τις πρωτοφανείς κατακτήσεις των γυναικών, των εργαζομένων στη Σοβιετική Ένωση, την πρώτη χώρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Τιμάμε αυτές τις γυναίκες που στρατεύτηκαν με το ΚΚΕ, με το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, που δεν υποτάχθηκαν μετά την ήττα του Δεκέμβρη στη μάχη της Αθήνας και την  συμφωνία της Βάρκιζας, που συνέχισαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τον αγώνα, κυνηγήθηκαν από την εγχώρια καπιταλιστική αντίδραση και τους ξένους συμμάχους τους.

Στο Τρίκερι σύρθηκαν γυναίκες από όλες τις περιοχές της Ελλάδας που πήραν άμεσα μέρος στον σκληρό ταξικό αγώνα του ΔΣΕ ή στις πόλεις, γυναίκες και παιδιά που έδρασαν ως σύνδεσμοι. Γυναίκες που εξορίστηκαν μόνο και μόνο γιατί ήταν μανάδες, αδερφες, σύζυγοι μαχητών του ΔΣΕ,  οι λεγόμενες “προληπτικές”, που τον Ιούλη του 1949 είχαν φτάσει τις 1.722, σύμφωνα με τα στοιχεία.  Πρόκειται για γυναίκες που ο αδυσώπητος ταξικός αντίπαλος τις συνέλαβε, τις απείλησε, τις βασάνισε, τις εκβίασε “προληπτικά” για να αποκηρύξουν τους δικούς τους, να τους προδώσουν ή να τους παρασύρουν στην αποκήρυξη του ΚΚΕ,  να αρνηθούν την ταξική πάλη για ένα πραγματικά φωτεινό μέλλον της εργατικής τάξης και της λαϊκής πλειοψηφίας.

Σ/φισσες και σ/φοι , φίλες και φίλοι,

Εμείς που ανήκουμε σε μεγαλύτερες και νεότερες γενιές έχουμε υποχρέωση να γνωρίσουμε τις συνθήκες της ζωής τους, τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.  Σ’ αυτό το μικρό και απομονωμένο νησάκι, οι εξόριστες έδωσαν σκληρή μάχη με την έλλειψη νερού, τροφής,  με το κρύο, την υγρασία, το λιοπύρι, τον άνεμο. Έδωσαν τη μάχη της λεγόμενης αγγαρείας, αφού οι φύλακες – βασανιστές τους τις υποχρέωσαν πεινασμένες κι εξαθλιωμένες, μ’ όλες τις δυσμενέστατες φυσικές συνθήκες, να κουβαλάνε συνεχώς τα βάρη των ελάχιστων για τον πληθυσμό εφοδίων, το λιγοστό νερό από τα πηγάδια, δυσκολία όχι μόνο λόγω της φυσικής ανηφόρας, αλλά και γιατί αυτοί οι φύλακες – βασανιστές τους έκλειναν με συρματοπλέγματα τις πιο εύκολες και σύντομες προσβάσεις, τις υποχρέωναν να κουβαλάνε και τα εφόδια που προορίζονταν γι’ αυτούς, να πλένουν, να μαγειρεύουν, να επισκευάζουν τους χώρους διαμονής των χωροφυλάκων – φρουρών τους.

Κι όμως, έζησαν μόνες και τα κατάφεραν να οργανώσουν τη ζωή τους στο στρατόπεδο.  Στους τόπους του μαρτυρίου κυριαρχούσε η συντροφικότητα, η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη, η δημιουργικότητα, η πολιτιστική και πνευματική καλλιέργεια. Η αδιάκοπη αυτή προσπάθεια ήταν πλευρά της αντίστασης ενάντια στο βάρβαρο καθεστώς, πλευρά του αγώνα για την ίδια τη ζωή. Έδινε αντοχή και δύναμη, καλλιεργούσε τα χαρακτηριστικά της επαναστατικής προσωπικότητας

Παρόλο που ήταν γυναίκες βασανισμένες, ταλαιπωρημένες, γυναίκες που τις βάραιναν αποφάσεις για ισόβια ή θάνατο, αντιμετώπισαν τη νέα αυτή κατάσταση στη ζωή τους με θάρρος, αποφασιστικότητα και λεβεντιά.

Δεν ήταν δύσκολο να λυγίσουν. Οι περισσότερες όμως, με πρωτοπόρες τις κομμουνίστριες,«κατάφεραν να οργανώσουν τη ζωή τους μέσα σ’ αυτά τα κολαστήρια με τρόπο που δίνει τα φύτρα των κομμουνιστικών σχέσεων οργάνωσης της κοινωνίας και της οικονομίας, εφαρμόζοντας τη σχέση “στην καθεμιά ανάλογα με τις ανάγκες της, η καθεμιά ανάλογα με τις δυνατότητές της”».

Αυτή η οργάνωση της ζωής τους, η εμπνευσμένη από τα ιδανικά του επαναστατικού εργατικού κινήματος, κατόρθωσε να κάνει τις απλές γυναίκες των πόλεων και της υπαίθρου να βρουν το κουράγιο και να μετατρέψουν την ασχήμια της εξορίας  σ’ ένα φωτεινό χώρο.

Με καθημερινό αγώνα οργανώνουν τη σίτισή τους, την αλληλεγγύη τους για τα παιδιά – όποιας κι αν ήταν – καθώς τα παιδιά δεν θεωρούνται κρατούμενοι και δεν δικαιούνται συσσίτιο. Οργανώνουν από ραφτάδικο, παπουτσάδικο, παπλωματάδικο, μέχρι έντονη μορφωτική – πολιτιστική δραστηριότητα.

Με τη σημερινή μας εκδήλωση θέλουμε να αναδείξουμε ιδιαίτερα την μορφωτική –πολιτιστική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε,  το γεγονός οτι αυτός ο τόπος εξορίας , όπως και οι υπόλοιποι σε όλη την χώρα εξελίχτηκαν σ’ ένα είδος μορφωτικού σχολείου.

52 εξόριστες δασκάλες με επικεφαλής την κομμουνίστρια παιδαγωγό Ρόζα Ιμβριώτη και την εκπαιδευτική ομάδα που διαμόρφωσε, σε όλη τη διάρκεια της εξορίας συνεχίζουν ασταμάτητα το έργο τους, που περιλαμβάνει  την  προσπάθεια   να μάθουν γράμματα τα παιδιά των εξόριστων, να οργανώσουν τη ζωή των παιδιών με όσο το δυνατόν δημιουργικό τρόπο, φτιάχνοντας και λειτουργώντας παιδικό σταθμό παρά τις απαγορεύσεις και διώξεις μέχρι τη μεταφορά και φυλάκιση των παιδαγωγών, της Ρόζας Ιμβριώτη και της Λίζας Κόττου στις φυλακές της Λάρισας και του Βόλου.

Έλαμψε το πνεύμα, η θέληση και δράση των κομμουνιστριών κι άλλων συνειδητών αγωνιστριών που οργάνωσαν με εκπαιδευτική επιστημονικότητα για όλες τις εξόριστες, τις αναλφάβητες, τις γυναίκες που μόλις ήξεραν να γράφουν το όνομά τους, τα κορίτσια που είχαν διακόψει το Δημοτικό, το Γυμνάσιο, την προετοιμασία άλλων ακόμα και για το πανεπιστήμιο. Οργάνωσαν μαθήματα – διαλέξεις γενικότερης μόρφωσης, πολιτιστικής ανάπτυξης, εργασιακής ειδίκευσης,

Οι δασκάλες ήταν εξέχουσες προσωπικότητες, που με την καθοδήγηση της Ρόζας, εμπνεύσανε στις μαθήτριες πίστη στη ζωή, στα ιδανικά και στον εαυτό τους. Τα μαθήματα ήταν εκλαϊκευμένα, κατανοητά, αρεστά στις μαθήτριες, που η ηλικία, η καταγωγή τους ήταν διαφορετική. Καταλάβαιναν, ότι αυτό που μάθαιναν, έκανε τα σκοτάδια φως, νικούσε τις προκαταλήψεις και τους φόβους, την ανασφάλεια, που δημιουργούσε η αμορφωσιά. Η μόρφωση ήταν μόρφωση για τη ζωή. Οι περισσότερες ομολογούσαν έπειτα, ότι το σχολειό και το μάθημα της εξορίας ήταν ανεκτίμητης αξίας για τη ζωή τους. Άλλες σπούδασαν κι άλλες έκαναν επαγγέλματα, σχετικά με αυτά που είχαν μάθει στην εξορία.

Η οργάνωση των μαθημάτων δεν ήταν εύκολη υπόθεση, αφού και η μορφωτική δραστηριότητα γινόταν στα κρυφά και με μεγάλη συνωμοτικότητα. Οι δασκάλες μάζευαν πέντε-πέντε τις κοπέλες κι έκαναν το μάθημα έτσι ώστε να φαίνονται σαν παρέα, δίνοντας την εντύπωση ότι διασκεδάζουν. Χαρτιά και μολύβια δεν υπήρχαν. Οι γυναίκες συνήθιζαν να γράφουν κάτω στην άμμο και το χώμα. Βιβλία απαγορεύονταν. Όσα έμπαιναν κρυφά στα στρατόπεδα διαβάζονταν απ’ όλες σιγά-σιγά, χέρι με χέρι. Χαρακτηριστικό της θέλησης και της επιμονής τους είναι το γεγονός πως εδώ στο Τρίκερι οι εξόριστες κατάφεραν να φτιάξουν μια μικρή βιβλιοθήκη.

Παρόλο που ήταν απομονωμένες  έβρισκαν τρόπους να ενημερώνονται για τα πάντα, τους αγώνες, τις κινητοποιήσεις. Σε αυτό βοηθούσαν οι συγγενείς στα επισκεπτήρια, που γίνονταν σύνδεσμοι με το παράνομο ΚΚΕ.

Ταυτόχρονα οι γυναίκες φρόντιζαν και την ψυχαγωγία τους. Ανάμεσά τους ήταν πολλές με χιούμορ, ταλέντο κι εφευρετικότητα. Χαρακτηριστικό της εφευρετικότητας είναι το ποιηματάκι που είχαν φτιάξει οι εξόριστες εδώ  στο Τρίκερι, όταν η διοίκηση του στρατοπέδου δεν τους έδινε φάρμακα, παρόλο που είχε. Στις διεκδικήσεις των εξόριστων για φάρμακα απαντούσε πάντα με καμιά ασπιρίνη, ιώδιο και οξιζενέ:

«Σου πονάει η κοιλιά σου,

ο λαιμός σου, τα πλευρά;

Πας και βρίσκεις τη γιατρό

της ζητάς το γιατρικό

κι ολοπρόθυμη εκείνη

σου σερβίρει ασπιρίνη.

[…]

Σου πονάει το κεφάλι

χέρια, πόδια κι έχεις χάλι;

Τρέχεις βρίσκεις τη γιατρό

να σου δώσει γιατρικό

και εκείνη –τι κακό–

παίρνει μια ασπιρίνη

κι ολοπρόθυμη στη δίνει»

Ιδιαίτερη φροντίδα έδειχναν οι κρατούμενες για τη μόρφωση των παιδιών που μεγάλωναν στους τόπους εξορίας και ήταν σε ηλικία να πάνε σχολείο ή άλλα που το διέκοψαν.  Το 1949 οι εξόριστες στο Τρίκερι αποφάσισαν να φτιάξουν παιδικό σταθμό για τα 182 παιδιά που ζούσαν μαζί τους. Κάτω από τη σκιά μας μεγάλης ελιάς έφτιαξαν ένα τετράγωνο σκάμμα, κουβαλώντας άμμο, βότσαλα και θαλασσινό νερό. Αφού πρώτα είχαν σκάψει σε αρκετό βάθος, έριξαν μέσα τα χαλίκια και την άμμο για να παίζουν τα παιδιά. Με τα χέρια τους έφτιαξαν ό,τι παιχνίδια μπορούσαν. Εκεί μάζευαν τα παιδιά και τ’ απασχολούσαν με διάφορες δραστηριότητες από τις 8 το πρωί μέχρι το μεσημέρι. Με γυμναστική, τραγούδια και παιχνίδια έφτανε η ώρα για το πρόγευμα κι έπειτα πάλι τραγούδια, χορός, παραμύθια. Ο παιδικός σταθμός κράτησε τέσσερις μήνες, ως το τέλος του φθινοπώρου. Οι δασκάλες  δουλέψανε σκληρά όσο να τα δαμάσουνε, γιατί ήταν αγριεμένα από τα γεγονότα που ζήσανε στο περιβάλλον τους, το βουτηγμένο στη δυστυχία, στον τρόμο και τη σκληράδα. […]Και τιμώρησαν αργότερα τη δασκάλα που εργάστηκε με ζήλο για τα παιδιά, στέλνοντάς την στο τρομερό στρατόπεδο της Λάρισας μαζί με τη Ρόζα Ιμβριώτη. κι άλλες οκτώ γυναίκες»

Όλες οι  εξορίες, μαζί και το Τρίκερι εξελίχτηκαν σε χώρους πολύμορφης καλλιτεχνικής δημιουργίας, ιδιαίτερα θεατρικής. Οι εξόριστες μελετούσαν κλασικά έργα της ελληνικής λογοτεχνίας και ποίησης και οργάνωναν παραστάσεις. Άλλες καταπιάνονταν με τον πηλό, με το ξύλο, το πινέλο ζωγραφικής, άλλες έδειξαν λογοτεχνικό ενδιαφέρον. Με κάθε ευκαιρία οργάνωναν γιορτές, άλλες στα κρυφά, άλλες στα φανερά. Το περιεχόμενο ιδιαίτερα πλούσιο: το Κρητικό απόγευμα, το Ποντιακό κ.ά.

Στις 23 Φλεβάρη γιόρταζαν την ΕΠΟΝ, στις 8 του Μάρτη την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, οργάνωναν επίσης γιορτές την 28η Οκτώβρη κοκ. Οι γιορτές, εκτός από καλλιτεχνικό, είχαν και μορφωτικό χαρακτήρα. Για την οργάνωσή τους επιστράτευαν το ταλέντο της καθεμιάς: Μοδίστρες, ηθοποιοί, χορευτικές ομάδες.

Πολλές ήταν οι γυναίκες στις εξορίες και τις φυλακές που ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με το θέατρο. Με το μεράκι και την επιμονή των κρατούμενων γυναικών ανέβηκαν πλήθος θεατρικών παραστάσεων. Το 1948 στη Χίο, οι καθηγήτριες Ρόζα Ιμβριώτη και Λίζα Κόττου είχαν διδάξει την τραγωδία του Αισχύλου «Προμηθέας Δεσμώτης» και είχαν μοιράσει τους ρόλους, όμως λόγω αντικειμενικών δυσκολιών η παράσταση δεν πραγματοποιήθηκε.

Το καλοκαίρι του 1949 στο Τρίκερι, οι δύο καθηγήτριες, τα μέλη του θιάσου, μοδίστρες κι ενδυματολόγοι συνέχισαν την προετοιμασία της παράστασης. Τη μέρα της τελευταίας πρόβας πολλές εξόριστες έτρεξαν να την παρακολουθήσουν. «Κείνη την ώρα στη θέση του Προμηθέα Δεσμώτη ήταν κάθε δεσμώτισσα του Τρίκερι. Το “ΟΧΙ” στο Δία τύραννο, ίδιο από χιλιετηρίδες για κάθε πρωτοπόρο μαχητή. Κι η αντιμετώπισή του από την εξουσία, πάντα η ίδια. Σκληρή κι ανελέητη!». Τελικά όμως η παράσταση και πάλι δεν ανέβηκε, καθώς απαγορεύτηκε από τη διοίκηση του στρατοπέδου που είχε καταλάβει το νόημά της.

Ξεχωριστή σημασία είχαν και οι χορωδίες που είχαν συγκροτήσει οι εξόριστες και οι φυλακισμένες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η χορωδία εδώ στο Τρίκερι, που ήταν τετράφωνη και αποτελούνταν από 90 κοπέλες. Τη χορωδία την δημιούργησε και την δίδαξε η εξόριστη μουσικός Έλλη Νικολαΐδη. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη την αντικειμενική δυσκολία πως οι κοπέλες δε γνώριζαν μουσική, άρχισε τα πρώτα μαθήματα με τις καντάδες του Ρόδιου, αλλαγμένες όμως με λόγια εμπνευσμένα από τη ζωή του στρατοπέδου. Στη συνέχεια προχώρησε στο δημοτικό τραγούδι, καλώντας μία-μία τις κοπέλες να τραγουδήσουν λαϊκές δημιουργίες από τον τόπο τους. Τελικά η χορωδία στο Τρίκερι διδάχτηκε περισσότερα από 150 τραγούδια, ξένα κι ελληνικά.

Συντρόφισσες και σ/φοι φίλες και φίλοι,

Η παραπάνω προσπάθεια που προσπάθησαν να υλοποιήσουν η Ρόζα Ιμβριώτη μαζί με τις συντρόφισσές της ήταν υποδειγματική .  Στα 100 χρόνια του ΚΚΕ παρά τις αμέτρητες δυσκολίες και τους εξοντωτικούς διωγμούς οι κομματικές οργανωτικές δομές ανταποκρίθηκαν στο καθήκον για το άπλωμα του μαρξισμού – λενινισμού, προκειμένου με ασφάλεια να μελετηθούν τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, να εξοπλιστεί το πρωτοπόρο κομμάτι του λαϊκού κινήματος για τη χάραξη της πολιτικής στον στίβο των μαζικών κοινωνικών αγώνων

Η γνώση, αφομοίωση, ανάπτυξη της επιστημονικής θεωρίας του σοσιαλισμού – κομμουνισμού είναι ένα πολύτιμο εφόδιο, εκτός των άλλων και για να αξιολογούμε αντικειμενικά ποια είναι τα όρια αποτελεσματικότητάς μας μέσα στα οποία κινούμαστε, είναι ισχυρό όπλο για την κριτική εξέταση της δουλειάς μας, τη μεθοδική αντιμετώπιση ελλείψεων και αδυναμιών. Η διαλεκτική σχέση θεωρίας και πράξης μάς βοηθά να μη νιώθουμε αιφνιδιασμό μπροστά σε απότομες θετικές ή αρνητικές καμπές, κόπωση όταν τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα, όταν οι θετικές διεργασίες παραμένουν υπόγειες, δύσκολα να τις εντοπίσεις. Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες οφείλουν να ξεχωρίζουν στη συνείδηση των ανθρώπων της τάξης τους και για τις γνώσεις τους και για την πολιτιστική τους καλλιέργεια. Απαλλαγμένοι – εννοείται – από το μικρόβιο της έπαρσης και της αυτάρκειας, της ρουτίνας. Η κομμουνιστική ταυτότητά μας να εκφράζεται και να καταξιώνεται σε όλα τα πεδία δράσης, σε όλες τις μορφές κοινωνικής συνείδησης.

Έχουμε ευθύνη σαν κομμουνιστές να δώσουμε τον αγώνα για την πολιτική και πολιτιστική μόρφωση των εργατοϋπαλλήλων, ως κινητήρια δύναμη μαχητικότητας και αντοχής. Οι μορφωτικές δραστηριότητες, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις δεν είναι για μας ένας κράχτης προσέλκυσης των εργαζομένων, είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ανάπτυξης της πολιτικής συνείδησης, είναι βασικό εργατικό δικαίωμα.

Ο ταξικός αντίπαλος, με την πείρα, τα ιδεολογικά μέσα που διαθέτει και τους μηχανισμούς του αστικού κράτους, της εργοδοσίας, είναι σε θέση να χειρίζεται τη συνείδηση και τους προσανατολισμούς των εργατών και εργατριών. Το «καρότο» και το «μαστίγιο» τα χρησιμοποιεί και στον τομέα της ιδεολογίας, της επιστήμης, της τέχνης, του πολιτισμού, της πληροφόρησης, και όχι μόνο στους αγώνες.

Για αυτό το λόγο χρειάζεται να συμβάλλουμε όλοι στην άνοδο της διακίνησης του Ριζοσπάστη , της ΚΟΜΕΠ, του μαρξιστικού βιβλίου.

Συντόφισσες και σ/φοι , φίλες και φίλοι,

Η κατασυκοφάντηση της αγωνιστικής Ιστορίας του ελληνικού και διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, πάει μαζί με την προπαγάνδα της αναποτελεσματικότητας κάθε αγώνα, που πατά φυσικά πάνω στην απογοήτευση, στον υπαρκτό κλονισμό των συνειδήσεων, η οποία τα τελευταία ιδιαίτερα 3 χρόνια δέχεται ακόμα ένα πλήγμα, από την απογοήτευση ριζοσπαστικών δυνάμεων, ανθρώπων αριστερών, προοδευτικών που βλέπουν να καταρρέει η ψεύτικη ελπίδα που είχαν καλλιεργήσει για την πρώτη φορά αριστερά των Τσίπρα – Καμμένου και βλέπουν ότι ακολουθούν κατά βήμα την ίδια περπατημένη των ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και των άλλων δυνάμεων που κυβέρνησαν αυτόν τον τόπο και ο ένας αποδεικνύονταν χειρότερος από τον προηγούμενο.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με το σοσιαλδημοκρατικό αριστερό, κεντροαριστερό μανδύα της συνεχίζει να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στο σύστημα για λογαριασμό του κεφαλαίου, να υλοποιεί όλες τις απαιτήσεις του, να εφαρμόζει κατά γράμμα τις αποφάσεις και της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και την ίδια στιγμή και με ευελιξία και ικανότητα εξαπάτησης να προσπαθεί να ενσωματώνει τη λαϊκή δυσαρέσκεια, την οργή που σιγοβράζει, στα όρια των επιλογών της, ότι δήθεν “τι να κάνουμε, αυτή είναι η κατάσταση, κάνουμε ότι μπορούμε”…

Πρόσφατα με συνέντευξη τύπου σε γερμανική εφημερίδα έδωσε  όρκο πίστης στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ, δήλωσε προσήλωση στις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, αναγνώρισε  ως λάθος, το δημοψηφίσμα του ’15. Όλα αυτά αποτελούν την επίσημη “δήλωση μετάνοιας” του πρωθυπουργού.

Αυτή η ομολογία μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ, δείχνει για μια ακόμη φορά την ανάγκη να εγκαταλείψουν αυτό το κόμμα όσοι αγωνιστές, αριστεροί, προοδευτικοί άνθρωποι, ακόμη το ακολουθούν και να συμπορευθούν με το ΚΚΕ

Φίλες και φίλοι,

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ δίνουν όλες τους τις δυνάμεις για να μην ξεχαστεί, ούτε ν’ αποστεωθεί από την ουσία της η ιστορία όσων έμειναν όρθιοι στα κολαστήρια των φυλακών και των εξοριών.

Οι γυναίκες που στάθηκαν ηρωικά μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, στις εξορίες και τις φυλακές, δε γεννήθηκαν ηρωίδες. Δεν ήταν πως δε λογάριαζαν τη ζωή τους και τις οικογένειες που άφηναν πίσω τους. Όλα αυτά τα είχαν μέσα στο μυαλό και την καρδιά τους και ακριβώς εδώ κρύβεται το μεγαλείο τους, · στο γεγονός δηλαδή πως η πίστη στο σκοπό τους τις έκανε να υπερνικήσουν αυτόν το φόβο, να βάλουν πάνω από το «εγώ» το «εμείς». Να βάλουν πάνω από το φόβο για την απώλεια της ζωής τους το καθήκον να δώσουν ό,τι είχαν για ένα μεγάλο σκοπό, την απαλλαγή της ανθρωπότητας από την καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες που έμειναν αλύγιστοι στις φυλακές και τις εξορίες άντεξαν, όχι γιατί ήταν «υπεράνθρωποι», αλλά γιατί διαπαιδαγωγήθηκαν στον αγώνα από το ΚΚΕ, ήταν «ψημένοι» στο καμίνι της ταξικής πάλης της εποχής τους. Την ορμή τους την έπαιρναν από το κύριο: Τη συνείδηση και βαθιά πίστη στο σκοπό της πάλης τους, στο ιδανικό για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Το μήνυμα της αταλάντευτης στάσης τους μεταφράζεται σήμερα στο «βουβό» και «χαμηλών τόνων» ηρωισμό σε συνθήκες που φαίνεται ότι «τίποτα δεν κινείται». «Είναι η θυσία της μάνας που θ’ αφήσει στη γειτόνισσα το παιδί της για να μείνει στον τόπο εργασίας της, να συζητήσει για το σωματείο, να οργανώσει τη συνέλευση, την επιτροπή αγώνα, την απεργία. Ή θα το πάρει μαζί της για να μοιράσει την ανακοίνωση του Συλλόγου Γυναικών, να πάει στην ΚΟΒ, ν’ ανταποκριθεί καθημερινά σε δεκάδες μικρά καθήκοντα του ταξικού αγώνα, που δε φαίνεται άμεσα το αποτέλεσμά τους, αλλά είναι προϋπόθεση για να καταπολεμηθεί το γενικό κλίμα συμβιβασμού και υποταγής στον αστικό κοινοβουλευτισμό

Συντρόφισσες και σ/φοι , φίλες και φίλοι,

Στα 100 χρόνια του Κόμματος τιμάμε όλους όσοι και όσες έδωσαν τη ζωή τους, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν για τα μεγάλα ιδανικά μας.

Απευθυνόμαστε στους σημερινούς αγωνιστές, σε μια περίοδο που απαιτεί επίσης θυσίες και ανιδιοτέλεια, ιδεολογική και προσωπική αντοχή σε συνθήκες υποχώρησης του κινήματος, κρίσης και αυξημένων προσωπικών, οικογενειακών αναγκών. Με πείσμα και καρτερικότητα παρά την έλλειψη εμφανών αποτελεσμάτων και με επίγνωση της σημασίας της καθημερινής επαναστατικής πολιτικής δράσης σε οποιεσδήποτε συνθήκες.

Με σιγουριά ότι οι ανώριμοι καρποί σίγουρα θα ωριμάσουν, με ετοιμότητα να ανταποκρινόμαστε στις οποιεσδήποτε εξελίξεις και τα γυρίσματα των καιρών.

Κλείνοντας έναν αιώνα αγώνων και θυσιών, τα μέλη και οι φίλοι του ΚΚΕ δυναμώνουμε την προσπάθειά μας, ώστε να ισχυροποιηθούν ακόμα περισσότερο όλα τα επαναστατικά χαρακτηριστικά του ως Κόμματος Νέου Τύπου, να αυξηθεί η ικανότητά του να δρα ως επαναστατική πρωτοπορία «παντός καιρού».

Δυναμώνουμε το ΚΚΕ, που αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για να αναδειχτούν όλες οι αρετές της εργατικής τάξης ως φορέα της κοινωνικής απελευθέρωσης, του σοσιαλισμού – κομμουνισμού.

Σήμερα χρειάζεται ένα πολύ πιο ισχυρό ΚΚΕ, ικανό στην πάλη για την ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος, την εδραίωση της αντικαπιταλιστικής – αντιμονοπωλιακής κοινωνικής συμμαχίας, ικανό να ηγηθεί στην πάλη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, για την εργατική εξουσία, το σοσιαλισμό – κομμουνισμό.

Οι θυσίες και τα βάσανα των αλύγιστων της ταξικής πάλης κάθε άλλο παρά χαμένα πήγαν, συνεχίζουν να φωτίζουν τις «λεωφόρους του μέλλοντος» του αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση. Συνεχίζουν να μας εμπνέουν, να μας γεμίζουν με ταξικό μίσος για τους εκμεταλλευτές και την εξουσία τους, να μας γεμίζουν περηφάνια, να μας δίνουν αντοχή και δύναμη για τη συνέχεια του αγώνα μας. Αυτό είναι το χρέος μας σήμερα.

ΖΗΤΩ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΚΚΕ