Τα 6 στάδια της εξωσωματικής γονιμοποίησης

Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μία ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, με την οποία υπολογίζεται ότι έχουν γεννηθεί περισσότερα από 12 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως τα τελευταία 45 χρόνια. Σκεφτείτε ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι 10,46 εκατομμύρια.

Τι είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση;

Με απλά λόγια, στην εξωσωματική ο γιατρός συλλέγει ωάρια από τις ωοθήκες μίας γυναίκας, τα οποία στη συνέχεια γονιμοποιούνται στο εργαστήριο με το σπέρμα του συντρόφου της ή δότη.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τα έμβρυα που προκύπτουν αναπτύσσονται σε ειδικούς επωαστικούς κλιβάνους (θερμοκοιτίδες) για 3-5 μέρες και στη συνέχεια ένα ή περισσότερα μεταφέρονται στη μήτρα της γυναίκας φρέσκα είτε καταψύχονται και χρησιμοποιούνται αργότερα.

Μετά την εμβρυομεταφορά, το έμβρυο εμφυτεύεται στο ενδομήτριο (την επένδυση της μήτρας) και εφόσον όλα πάνε καλά, ξεκινά η εγκυμοσύνη.Μετά από περίπου 10-14 ημέρες, η γυναίκα θα κάνει ένα τεστ εγκυμοσύνης για να μάθει εάν είναι έγκυος.

Η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης διαρκεί 4-6 εβδομάδες, ανάλογα με το πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Τα στάδια της εξωσωματικής γονιμοποίησης

Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μία διαδικασία με 6 στάδια, στα οποία ο ιατρός αναπαραγωγής βρίσκεται στο πλευρό του ζευγαριού.

Αρχικά συναντά το ζευγάρι, παίρνει λεπτομερές ιστορικό και από τους δύο, βλέπει τις εξετάσεις που έχουν κάνει μέχρι τότε και κάνει γυναικολογική εξέταση και διακολπικό υπερηχογράφημα.

Στη συνέχεια ενημερώνει το ζευγάρι για τις επιπλέον εξετάσεις που θα χρειαστεί να γίνουν, όπως ορμονολογικές και υστεροσαλπιγγογραφία (μία ακτινογραφία με την οποία ελέγχεται η ανατομία της μήτρας και η βατότητα των σαλπίγγων) για τη γυναίκα και εξέταση σπέρματος (σπερμοδιάγραμμα) για τον άνδρα, ώστε να προσδιορίσει τα αίτια της υπογονιμότητας.

Ανάλογα με τις ανάγκες του ζευγαριού μπορεί να χρειαστούν και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως καρυότυπος (έλεγχος των χρωμοσωμάτων) ή εξετάσεις για θρομβοφιλία.

Μετά την ολοκλήρωση των εξετάσεων, ο ιατρός αναπαραγωγής επιλέγει την ιδανική στρατηγική για το συγκεκριμένο ζευγάρι. Εφόσον η εξωσωματική είναι η κατάλληλη θεραπεία, ακολουθούνται τα εξής βήματα:

1. Έναρξη θεραπείας – διέγερση ωοθηκών

Ένας κύκλος εξωσωματικής γονιμοποίησης ξεκινά την πρώτη ή δεύτερη ημέρα της περιόδου σας και αρχίζει η διαδικασία διέγερσης των ωοθηκών. Συνήθως στον φυσικό μηνιαίο κύκλο σας, οι ωοθήκες παράγουν ένα ώριμο ωάριο ώστε να γίνει ωορρηξία, ενώ τα ανώριμα ωάρια αποσυντίθενται.

Στην εξωσωματική γονιμοποίηση θα χρειαστεί να κάνετε για 1-2 εβδομάδες ενέσεις με ορμόνες FSH ή FSH και LH, που παράγονται και φυσιολογικά από τον οργανισμό σας, για να βοηθήσετε τις ωοθήκες σας να παράγουν περισσότερα ώριμα ωάρια ταυτοχρόνως.

Με εξετάσεις αίματος και υπερηχογραφήματα, ο γιατρός παρακολουθεί την ανάπτυξη των ωοθυλακίων κι όταν είναι έτοιμα, κάνετε μία ένεση (hCG), η οποία προετοιμάζει τα ωάρια για την ωορρηξία. Τα ωάρια απελευθερώνονται από την ωοθήκη 36 έως 46 ώρες αργότερα.

2. Ωοληψία

Πριν κάνετε ωορρηξία, πριν απελευθερώσουν δηλαδή οι ωοθήκες σας τα ωάρια, ο γιατρός σας θα πάρει τα ώριμα ωάρια, με μία διαδικασία που ονομάζεται ωοληψία και διαρκεί περίπου μισή ώρα. Για την ωοληψία θα χρειαστεί να σας κάνει μέθη (ελαφριά νάρκωση). Η συλλογή των ωαρίων γίνεται με τη βοήθεια υπερηχογραφήματος ώστε να είναι απολύτως ακριβής η διαδικασία. Λίγη ώρα μετά θα νιώθετε αρκετά καλά ώστε να γυρίσετε στο σπίτι σας.

Ο σύντροφός σας μπορεί να δώσει δείγμα σπέρματος το πρωί της ωοληψίας, αλλά μπορεί να το έχει δώσει και νωρίτερα και να έχει καταψυχθεί.

Στο εργαστήριο, ο εμβρυολόγος επιλέγει τα καλύτερα σπερματοζωάρια για να γονιμοποιηθούν τα ωάρια. Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει αργότερα εάν καταψυχθούν τα ωάρια.

3. Γονιμοποίηση

Κάθε ωάριο τοποθετείται σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα με 100.000 κινητά σπερματοζωάρια ούτως ώστε ένα από αυτά να το γονιμοποιήσει, όπως θα συνέβαινε φυσικά μέσα στον οργανισμό της γυναίκας. Υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο τα 7 στα 10 ωάρια θα γονιμοποιηθούν και το 50% των γονιμοποιημένων εμβρύων προχωρά στο στάδιο της βλαστοκύστης. Αυτό είναι το επιθυμητό στάδιο για μεταφορά στη μήτρα σας.

Στην περίπτωση που το σπέρμα είναι αδύναμο, υπάρχει και η επιλογή της μικρογονιμοποίησης του ωαρίου (ICSI) κατά την οποία ένα σπερματοζωάριο τοποθετείται στο εσωτερικό του ωαρίου για να το γονιμοποιήσει.

Τα έμβρυα τοποθετούνται μέσα σε ειδικούς κλιβάνους, που δημιουργούν άριστες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και οξυγόνου για την ανάπτυξή τους και την προετοιμασία του για τη διαδικασία εμφύτευσης στη μήτρα.

Εάν υπάρχει υπερβολικά μεγάλος αριθμός ωαρίων ή δεν θέλετε να γονιμοποιηθούν όλα τα ωάρια, ορισμένα μπορεί να καταψυχθούν πριν από τη γονιμοποίηση για μελλοντική χρήση. Υπάρχει και η επιλογή να καταψυχθούν όλα και να γίνει αργότερα η εμβρυομεταφορά.

4. Εμβυρομεταφορά

Το έμβρυο μεταφέρεται στη μήτρα σας συνήθως την 5η ημέρα της γονιμοποίησης, όταν είναι πλέον βλαστοκύστη, με μία απλή διαδικασία, σαν το τεστ Παπανικολάου, που δεν απαιτεί αναισθησία και διαρκεί 5-10 λεπτά. Καλό θα είναι να ελαττώσετε τη δραστηριότητά σας για 3-4 μέρες ώστε να δοθεί μία καλή ευκαιρία στο έμβρυο να εμφυτευθεί.

5. Τεστ κύησης

Περίπου 10 μέρες μετά τη γονιμοποίηση κάνετε μία εξέταση αίματος, που ανιχνεύει τη λεγόμενη ορμόνη της εγκυμοσύνης, την hCG (ανθρώπινη χοριακήγοναδοτροπίνη) και μαθαίνουμε εάν έχει ξεκινήσει η εγκυμοσύνη. Στη συνέχεια η εξέταση επαναλαμβάνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, για να διαπιστώσουμε εάν είναι φυσιολογική η εξέλιξη της κύησης.

6. Υπερηχογραφήματα

Το πρώτο υπερηχογράφημα γίνεται 2 εβδομάδες μετά το αρχικό τεστ κυήσεως. Δύο εβδομάδες αργότερα μπορούμε να ακούσουμε την καρδιακή λειτουργία του εμβρύου.

Παρακολουθούμε την κύηση που προκύπτει μετά από θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης, όπως κάθε άλλη κύηση.

Για ποιον είναι κατάλληλη η εξωσωματική γονιμοποίηση;

Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι θεραπεία που χρησιμοποιείται συχνά σε ζευγάρια στα οποία δεν έχει υπάρξει εγκυμοσύνη ύστερα από 1 χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών ή μετά από 6 μήνες εάν η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών.

Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι κατάλληλη θεραπεία για πολλές περιπτώσεις υπογονιμότητας:
• για γυναίκες που έχουν φραγμένες ή κατεστραμμένες σάλπιγγες ή δεν έχουν σάλπιγγες
• για άνδρες που έχουν σημαντικά προβλήματα στο σπέρμα τους
• ζευγάρια που έχουν πολυετές ιστορικό υπογονιμότητας και δεν έχουν επιτύχει άλλες θεραπείες υπογονιμότητας
• γυναίκες με σοβαρή ενδομητρίωση, μία γυναικολογική πάθηση στην οποία ιστός όμοιος με αυτόν που κανονικά καλύπτει εσωτερικά τη μήτρα σαν φόδρα, αναπτύσσεται σε άλλα σημεία, συνήθως της λεκάνης.
• γυναίκες που πάσχουν από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, έχουν ινομυώματα ή άλλα θέματα στη μήτρα
• εάν χρειάζεται δότρια ωαρίων ή χρησιμοποιηθεί παρένθετη μητέρα
• ζευγάρια με οικογενειακό ιστορικό που δείχνει ότι υπάρχει κίνδυνος γενετικής ασθένειας που μπορεί να κληρονομήσει το μωρό
• ζευγάρια του ίδιου φύλου
• γυναίκες που θέλουν να αποκτήσουν παιδί χωρίς σύντροφο
• παρένθετη μητρότητα

Τα περισσότερα ζευγάρια, θα δουν το όνειρό τους να αποκτήσουν ένα υγιές παιδί να γίνεται πραγματικότητα. Ο κύριος εχθρός της ανθρώπινης γονιμότητας είναι το χάσιμο χρόνου. Επομένως, πρέπει να ζητείται βοήθεια από τους γιατρούς αναπαραγωγής εγκαίρως.