Η σημασία και ο ρόλος του ανταγωνισμού
Σίγουρα δεν είναι ή τουλάχιστον δεν θα έπρεπε να είναι η προσωπική ανέλιξη του ατόμου μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι εις βάρους του κοινωνικού συνόλου. Ελπίζω όλοι να συμφωνούμε με αυτή τη διατύπωση.
Από την στιγμή της ύπαρξής του ο άνθρωπος πάλευε, προσπαθούσε, ανταγωνιζόταν. Η ανταγωνιστική λογική είναι πολύ περισσότερο από μία θεσμοθετημένη έννοια στο μυαλό μας, είναι βιωματική συμπεριφορά, είναι σύμφυτη με τον χαρακτήρα του ανθρώπου, αποτελεί την πεμπτουσία της συνολικής διαχείρισης της ζωής του κάθε ενός. Δυστυχώς όμως η αντίληψη της ανταγωνιστικότητας έχει απορροφηθεί σήμερα κατά ένα μεγάλο ποσοστό, από ένα γενικό πλαίσιο μίας λανθάνουσας αντίληψης εννοιακού προσδιορισμού και ιστορικής συγκυρίας αναφορικά με τον χαρακτήρα της. Τι σημαίνει λοιπόν να ανταγωνίζομαι, ποιον ανταγωνίζομαι και για ποιους λόγους τον ανταγωνίζομαι ?
Η ανταγωνιστική λογική όμως σαν κοινωνική έκφανση δεν μπορεί να οριστεί στερεότυπα, διότι είναι αποτέλεσμα της νόησης και της βούλησης του υποκειμένου, δηλαδή του ανθρώπου. Εξατομικεύεται υποκειμενικά, και αποκτάει τον ρόλο της από το υποκείμενο.
Το τι μορφή παίρνει τελικά ο ανταγωνισμός έχει άμεση σχέση με την παιδεία, το ψυχολογικό υπόβαθρο, τις προσωπικές εμπειρίες και τέλος την συνείδηση του υποκειμένου. Η κατεύθυνση λοιπόν που δύναται να μορφώσει η λογική του ανταγωνισμού μπορεί να είναι από αναπτυξιακή και εξελικτική ως καταστροφική.
Δυστυχώς η μορφή της ανταγωνιστικότητας, όπως την έχουμε βιώσει, παίρνει ολοένα και περισσότερο ή την μορφή συντεχνιακού ανταγωνισμού απέναντι στο κράτος, ή την μορφή μικροπολιτικών συμφερόντων ανάμεσα στα κόμματα ή τους συνδυασμούς, ή οικογενειακών προσδοκιών εις βάρους του κοινωνικού συνόλου και προσωπικών απολαβών έναντι συναδέλφων. Η ενέργεια δε που καταναλώνεται στο όνομα αυτής της ανταγωνιστικής λογικής αποτελεί ένα μεγάλο ζήτημα και επιδέχεται κριτικής και συζήτησης.
Δεν φταίει όμως ο ανταγωνισμός. Ο τρόπος του ανταγωνιζόμαστε είναι λανθασμένος.
Δεν θέλουμε να έχουμε μία αγελάδα που να παράγει γάλα και να ανταγωνίζεται του γείτονα σε επιδόσεις, θέλουμε να πεθάνει η αγελάδα του γείτονα ούτως ώστε να μην μπορεί να παράγει γάλα ούτε εκείνος. Προτιμάμε να ανταγωνιζόμαστε αρνητικά με κακεντρέχεια εξαρτημένοι από παρελθολοντικές πρακτικές εμποτισμένες σε αταβιστικές πρακτικές.
Με λύπη διακρίνω ότι σχεδόν στο σύνολο τους όλες οι μορφές ανταγωνισμού τουλάχιστον στα επιμελητηριακά δρώμενα αντί να έχουν βελτιωτικό και εξελικτικό χαρακτήρα που να πηγάζει από την ανάγκη μίας πιο ευγενώς ανταγωνιστικότητας ικανή για σύνθεση νέων ιδεών, μένει στην στείρα αντιπαράθεση απαξιώνοντας τον επιμελητηριακό θεσμό.
Ο επιχειρηματίας δεν θέλει να δει τους επιμελητηριακούς άρχοντες να μαλλιοτράβιουνται στα τοπικά κανάλια, δεν θέλει να έχει σχέση με πρακτικές του παρελθόντος. Δεν τον εμπνέουν οι μικρόνοιες και στείρες αντιπαραθέσεις γιατί αντί να βελτιώνουν την έννοια της ανταγωνισμού ουσιαστικά την τελματώνουν συσωρευτικά και οδηγούν την ουσία του θεσμού σε ένα περιβάλλον σκοτεινό και αδιαφανές χωρίς προοπτική. Δεν γίνεται να χαράξουμε μία διέξοδη προοπτική αν δεν απεμπλακούμε από το παρελθόν και την νοοτροπία που διαμόρφωνε μέχρι σήμερα την συμπεριφορά μας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η διέξοδος επιτέλους από την κρίση έχει να κάνει περισσότερο με τον ψυχισμό μας παρά με τις οικονομικές συνθήκες. Στο βιβλίο του κ. Ράμφου «Η λογική της παράνοιας», αναφέρει ότι ΚΡΙΣΗ θα πει : Απώλεια του ορίζοντα νοήματος, της πίστεως στις δυνάμεις μας και της ευθύνης μας ως πολιτών. Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με τα λεγόμενα του κ. Ράμφου. Ελπίζω όλοι μας.